Giới thiệu
Thực tế nhiều dự án bị chậm trễ hoặc phát sinh tranh chấp ngay từ bước đầu vì những sai sót tưởng nhỏ: tên, ngành nghề, điều khoản điều lệ mập mờ, cơ cấu vốn chưa phù hợp với chiến lược gọi vốn — trong khi luật và yêu cầu hành chính liên tục cập nhật, đặc biệt khi chuẩn bị bước sang năm 2025. Với vị trí phụ trách pháp chế, nhân sự hoặc compliance, bạn biết rằng một quyết định sai về mô hình pháp nhân hoặc kẽ hở trong thỏa thuận nội bộ có thể làm phí phạm thời gian và tiền bạc, ảnh hưởng trực tiếp đến vận hành và khả năng huy động vốn.
May mắn là việc chuẩn hóa và tự động hóa tài liệu (mẫu điều lệ, shareholder agreement, hợp đồng chuyển nhượng, biểu mẫu hồ sơ đăng ký) giúp giảm rủi ro hành chính, rút ngắn thời gian nộp hồ sơ và đảm bảo kiểm soát nội dung then chốt — điều hết sức cần thiết khi tiến hành thành lập công ty. Bài viết này sẽ dẫn bạn qua các bước thiết yếu: lựa chọn mô hình doanh nghiệp phù hợp, thủ tục và hồ sơ cần chuẩn bị, ước tính chi phí & thời gian, và những lưu ý pháp lý quan trọng sau khi có giấy phép hoạt động, để bạn ra quyết định nhanh và an toàn hơn.
Giới thiệu về thành lập công ty
“Thành lập công ty” là bước khởi đầu quan trọng khi doanh nghiệp muốn hoạt động chính thức tại Việt Nam. Đây không chỉ là thủ tục đăng ký pháp lý mà còn là thời điểm để xác định mô hình tổ chức, cơ cấu vốn, phạm vi kinh doanh và định hướng quản trị — những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến vận hành và tuân thủ về sau.
Với vai trò người phụ trách pháp lý, nhân sự hoặc compliance, bạn cần nhìn nhận việc thành lập công ty như một phần của chiến lược rủi ro và tăng trưởng: chọn loại hình phù hợp, soạn điều lệ rõ ràng, lập kế hoạch vốn và chuẩn bị hồ sơ để “đăng ký thành lập công ty” nhanh gọn, tránh sai sót gây chậm trễ.
Một ví dụ thực tế: startup công nghệ thường cân nhắc công ty cổ phần để dễ gọi vốn; ngược lại, doanh nghiệp gia đình nhỏ có thể ưu tiên công ty TNHH 1 thành viên để quản trị đơn giản.
Các loại hình doanh nghiệp và cách lựa chọn
Các loại hình phổ biến:
Công ty TNHH 1 thành viên: phù hợp doanh nghiệp nhỏ, quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu rõ ràng; đơn giản trong quản trị, thích hợp khi “thành lập công ty tnhh 1 thành viên”.
Công ty TNHH 2 thành viên trở lên: phù hợp cho quan hệ đối tác hạn chế rủi ro cá nhân; quản trị phức tạp hơn so với 1 TV.
Công ty cổ phần: thuận lợi khi dự định huy động vốn bằng cổ phần, chuyển nhượng dễ hơn; xem mẫu hồ sơ khi cần thành lập công ty cổ phần.
Doanh nghiệp tư nhân, Công ty hợp danh: phù hợp mô hình nhỏ hoặc nghề nghiệp chuyên môn, nhưng chịu trách nhiệm vô hạn ở mức độ nhất định.
Gợi ý lựa chọn: nếu bạn hướng tới gọi vốn và mở rộng, công ty cổ phần thường là lựa chọn tốt; nếu ưu tiên kiểm soát gia đình hoặc tối giản thủ tục, công ty TNHH 1 thành viên/2 thành viên phù hợp hơn.
Thủ tục và hồ sơ cần thiết
Các bước cơ bản:
Chuẩn bị tên công ty, địa chỉ trụ sở, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ và cơ cấu cổ đông/thành viên.
Soạn Điều lệ/Cổ đông và các giấy tờ cá nhân, tổ chức góp vốn, ủy quyền (nếu có).
Nộp hồ sơ đăng ký thành lập công ty lên Cơ quan Đăng ký Kinh doanh (có thể thực hiện qua cổng đăng ký doanh nghiệp điện tử).
Hoàn thiện đăng ký thuế, khắc dấu, đăng ký bảo hiểm xã hội và các giấy phép con (nếu ngành nghề yêu cầu).
Lưu ý về hợp đồng nội bộ và chuyển nhượng: ngay khi có cổ đông/chủ sở hữu nhiều bên, doanh nghiệp nên chuẩn bị thỏa thuận cổ đông (shareholder agreement) để điều chỉnh quan hệ điều hành và quyền chuyển nhượng. Khi xảy ra giao dịch chuyển nhượng cổ phần, có thể sử dụng hợp đồng chuyển nhượng cổ phần làm mẫu tham khảo.
Lưu ý thêm với startup: nếu sử dụng công cụ huy động vốn như SAFE, tham khảo mẫu post-money SAFE để hiểu cơ chế chuyển đổi và ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu.
Tránh nhầm lẫn: mặc dù có nhiều dịch vụ “thành lập công ty online miễn phí”, bạn vẫn cần kiểm tra kỹ điều lệ, ngành nghề và điều kiện cấp phép — việc tư vấn pháp lý chuyên sâu sẽ giúp giảm rủi ro về sau.
Chi phí và thời gian thành lập công ty
Chi phí cơ bản:
Phí nhà nước cho thủ tục đăng ký doanh nghiệp khá nhỏ; chi phí thực tế thường đến từ dịch vụ tư vấn, soạn hồ sơ, khắc dấu, đăng ký thuế và giấy phép con khi cần — đây là lý do nhiều doanh nghiệp chọn dịch vụ “thành lập công ty trọn gói” để tiết kiệm thời gian.
Nhiều người quan tâm đến “thành lập công ty bao nhiêu tiền” — thực tế dao động lớn tùy nhu cầu: từ vài triệu đồng (tự làm) đến vài chục triệu nếu sử dụng dịch vụ trọn gói kèm tư vấn pháp lý và hỗ trợ xin giấy phép.
Thời gian: thường mất từ 3–7 ngày làm việc để có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp nếu hồ sơ đầy đủ. Các thủ tục đăng ký thuế, khắc dấu và mở tài khoản ngân hàng có thể hoàn tất trong vài ngày tiếp theo. Tuy nhiên, đối với ngành nghề có điều kiện hoặc hồ sơ phức tạp, thời gian có thể kéo dài hơn.
Điểm khác biệt theo địa bàn: thủ tục tại các trung tâm lớn như “thành lập công ty tại Hà Nội” nhìn chung nhanh; nhưng yếu tố chuẩn bị hồ sơ và các giấy phép chuyên ngành mới quyết định thời gian thực tế.
Ngoài chi phí khởi tạo, hãy dự trù chi phí vận hành ban đầu (kế toán, thuế, tiền lương, thuê văn phòng) trong kế hoạch tài chính để tránh đứt gánh giữa đường.
Lưu ý pháp lý sau khi thành lập
Các nghĩa vụ quan trọng cần theo dõi:
Đăng ký và kê khai thuế, thực hiện kế toán theo quy định; nộp tờ khai thuế đúng hạn.
Tuân thủ nghĩa vụ lao động: đăng ký bảo hiểm xã hội cho người lao động, hợp đồng lao động đầy đủ.
Thực hiện đúng cam kết vốn góp: ghi nhận và hoàn tất chuyển tiền góp vốn trong thời hạn pháp luật quy định.
Quản trị nội bộ: áp dụng thỏa thuận cổ đông để điều hòa quyền và nghĩa vụ, quy định chuyển nhượng; nếu cần tham khảo mẫu, xem shareholder agreement và chuẩn bị hợp đồng chuyển nhượng khi cần (mẫu hợp đồng chuyển nhượng cổ phần).
Quan trọng khác: theo dõi cập nhật pháp luật (ví dụ khi “thành lập công ty năm 2025” có thể có quy định mới về báo cáo, thuế hoặc ngành nghề). Nếu doanh nghiệp dự định gọi vốn hoặc sử dụng công cụ convertible instruments, cân nhắc cấu trúc vốn trước khi ký các thỏa thuận như post-money SAFE để tránh ảnh hưởng không mong muốn đến tỷ lệ sở hữu.
Mẹo thực tế: dùng dịch vụ “thành lập công ty trọn gói” khi cần tiết kiệm thời gian và đảm bảo tuân thủ, nhưng luôn kiểm tra điều lệ và các điều khoản then chốt trước khi ký.
Tóm gọn
Tóm lại, khi tiến hành thành lập công ty vào 2025 bạn cần tập trung vào vài điểm then chốt: lựa chọn mô hình doanh nghiệp phù hợp (ví dụ công ty cổ phần khi dự định huy động vốn, công ty TNHH khi ưu tiên quản trị gia đình), soạn thảo điều lệ và thỏa thuận cổ đông rõ ràng để hạn chế rủi ro tranh chấp, và chuẩn bị đầy đủ thủ tục, hồ sơ để đăng ký thành lập công ty nhanh chóng. Việc chuẩn hóa mẫu hồ sơ (điều lệ, shareholder agreement, hợp đồng chuyển nhượng) và sử dụng dịch vụ thành lập công ty trọn gói hoặc nộp trực tuyến sẽ giúp rút ngắn thời gian, giảm sai sót hành chính và kiểm soát chi phí; lưu ý về chi phí có thể dao động từ vài triệu đến vài chục triệu tùy phạm vi dịch vụ và giấy phép con cần xin.
Sau khi có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp cần thực hiện ngay các nghĩa vụ về đăng ký thuế, khắc dấu, bảo hiểm xã hội và hoàn tất góp vốn theo quy định để tránh rủi ro pháp lý. Nếu bạn cần hỗ trợ soạn thảo điều lệ, mẫu shareholder agreement, hoặc dịch vụ thành lập công ty cổ phần / thành lập công ty online, liên hệ TLS Firm để được tư vấn và thực hiện dịch vụ pháp lý chuyên sâu: https://tlsfirm.com/.
FAQs
Thành lập công ty cần những giấy tờ gì?
Để thành lập công ty bạn cần xác định tên, địa chỉ trụ sở, ngành nghề, vốn điều lệ và chuẩn bị giấy tờ cá nhân/tổ chức của các cổ đông/thành viên (CMND/CCCD/Hộ chiếu, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của tổ chức nếu có). Ngoài ra cần soạn Điều lệ/Cổ đông, văn bản ủy quyền nếu người khác nộp hồ sơ và tài liệu chứng minh vốn góp khi có yêu cầu.
Chi phí thành lập công ty là bao nhiêu?
Chi phí thực tế phụ thuộc vào việc bạn tự làm hay dùng dịch vụ trọn gói; phí nhà nước thường thấp, nhưng chi phí dịch vụ pháp lý, khắc dấu, đăng ký thuế hoặc xin giấy phép con có thể khiến tổng chi phí dao động từ vài triệu tới vài chục triệu đồng. Nên dự trù thêm chi phí vận hành ban đầu (kế toán, thuế, tiền lương, thuê văn phòng) để có kế hoạch tài chính đầy đủ.
Thời gian hoàn tất thủ tục thành lập công ty mất bao lâu?
Với hồ sơ đầy đủ, thời gian cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thường là khoảng 3–7 ngày làm việc; các thủ tục tiếp theo như đăng ký thuế, khắc dấu và mở tài khoản ngân hàng có thể hoàn tất trong vài ngày tiếp theo. Nếu ngành nghề có điều kiện hoặc hồ sơ phức tạp, thời gian có thể kéo dài hơn, vì vậy chuẩn bị hồ sơ kỹ càng sẽ giúp rút ngắn tiến độ.
Nên chọn loại hình công ty nào cho startup?
Đa số startup có ý định gọi vốn và mở rộng thường ưu tiên thành lập công ty cổ phần vì thuận lợi cho phát hành cổ phần và chuyển nhượng. Tuy nhiên, lựa chọn còn phụ thuộc vào chiến lược quản trị, kiểm soát sở hữu và mức độ tuân thủ pháp lý; tốt nhất là tham vấn pháp lý để tối ưu cấu trúc vốn trước khi quyết định.
Có thể thành lập công ty online không?
Có, hiện nay có thể đăng ký thành lập công ty online qua Cổng đăng ký doanh nghiệp điện tử hoặc sử dụng dịch vụ thành lập công ty online trọn gói để tiết kiệm thời gian. Dù nộp trực tuyến, bạn vẫn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hợp lệ và kiểm tra kỹ điều lệ, ngành nghề, cũng như các yêu cầu pháp lý khác trước khi nộp.
