I. Mở đầu
Công văn số 8190/VPCP-CN ngày 03/09/2025 của Văn phòng Chính phủ và Chỉ thị 6/CT-BXD ngày 02/09/2025 của Bộ Xây dựng là hai văn bản mới nhất trong lĩnh vực quy hoạch, xây dựng và quản lý hạ tầng giao thông tại Việt Nam.
Các văn bản này có hiệu lực ngay từ ngày ký, tập trung vào việc thúc đẩy tiến độ các dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông trên địa bàn các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Trị, đồng thời chỉ đạo tăng cường quản lý, sử dụng hành lang an toàn đường bộ, bảo đảm công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tại các địa phương.
Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ hệ thống hạ tầng giao thông và những vụ việc tiềm ẩn nguy cơ về an toàn giao thông, an toàn PCCC – đặc biệt tại các khu vực đô thị lớn – các quy định này thể hiện vai trò then chốt của Nhà nước trong kiểm soát, nâng cao chất lượng và an toàn công trình xây dựng, bảo đảm quyền lợi cho doanh nghiệp và cộng đồng.
Như vậy, có thể thấy hai văn bản nêu trên sẽ tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp xây dựng, chủ đầu tư dự án, nhà thầu thi công và các đơn vị quản lý, khai thác công trình hạ tầng giao thông thông qua những yêu cầu khắt khe về thời hạn, giải phóng mặt bằng, kiểm soát vi phạm lấn chiếm và tuân thủ quy chuẩn PCCC trong quản lý, khai thác sử dụng hạ tầng giao thông.
II. Nội dung chính
1. Công văn 8190/VPCP-CN về 05 dự án thành phần đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông có kế hoạch hoàn thành trong năm 2025 trên địa bàn các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Trị do Văn phòng Chính phủ ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Công văn số 8190/VPCP-CN ngày 03/09/2025 về tiến độ thực hiện 05 dự án thành phần thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Trị. Đến thời điểm báo cáo, các tuyến chính đã cơ bản hoàn thành với tổng chiều dài 259,2 km và đã đưa vào khai thác. Đặc biệt, dự án Hàm Nghi – Vũng Áng đã hoàn thành toàn bộ. Công văn xác định rõ thời hạn thúc đẩy hoàn thành các hạng mục còn lại và nhấn mạnh yêu cầu phối hợp của các chủ thể liên quan để đảm bảo tiến độ tổng thể năm 2025.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Về công tác giải phóng mặt bằng: Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị phải hoàn thành dứt điểm các phạm vi còn lại của 03 dự án thành phần (Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh, Vạn Ninh – Cam Lộ) trước ngày 15/09/2025; có biện pháp xử lý tại các vị trí người dân còn cản trở thi công (theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ).
- Về tiến độ hoàn thành các hạng mục: Bộ Xây dựng, chủ đầu tư và nhà thầu phải tập trung nguồn lực, thi công liên tục để đảm bảo: dự án Bãi Vọt – Hàm Nghi hoàn thành trong tháng 8/2025; Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh hoàn thành tháng 9/2025; Vạn Ninh – Cam Lộ hoàn thành tháng 10/2025; các hạng mục giám sát điều hành giao thông, trạm dừng nghỉ hoàn thành trước 31/12/2025.
- Về quyền và nghĩa vụ của các bên: Theo Điều 41 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), chủ đầu tư, cơ quan quản lý dự án, nhà thầu xây dựng có nghĩa vụ đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và phối hợp với các bên liên quan trong hoạt động xây dựng công trình giao thông1.
- Vướng mắc cụ thể: Một số vị trí vẫn còn vướng giải phóng mặt bằng như: hộ dân tại xã Trung Thuần, xã Bố Trạch (dự án Vũng Áng – Bùng); đường quay đầu xe tại nút giao Nhật Lệ 2 (dự án Bùng – Vạn Ninh); diện tích đường gom, nhà điều hành, trạm dừng nghỉ, hàng rào, thiết bị điện nước… chưa hoàn tất tại dự án Vạn Ninh – Cam Lộ.
1.3 Tham khảo
- Công văn số 8190/VPCP-CN ngày 03/09/2025 của Văn phòng Chính phủ.
- Văn bản số 8544/BXD-KTQLXD ngày 16/08/2025, 8987/BXD-KTQLXD ngày 25/08/2025 của Bộ Xây dựng.
- Điều 41 Luật Xây dựng 2014, sửa đổi bổ sung bởi Luật Xây dựng sửa đổi năm 2020: “Chủ đầu tư, cơ quan quản lý dự án, nhà thầu xây dựng có trách nhiệm tổ chức quản lý chất lượng, tiến độ, an toàn lao động, bảo vệ môi trường và phối hợp với các bên liên quan trong quá trình thực hiện dự án xây dựng công trình.”1 Điều 41, khoản 2, Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi bổ sung 2020)
Để xem chi tiết nội dung, vui lòng xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Chỉ thị 6/CT-BXD năm 2025 kiểm tra, rà soát công tác quản lý, sử dụng hành lang an toàn đường bộ; biện pháp đảm bảo phòng cháy, chữa cháy kết cấu hạ tầng đường bộ tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do Bộ Xây dựng ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Chỉ thị 6/CT-BXD ngày 02/09/2025 của Bộ Xây dựng chỉ đạo các địa phương tăng cường kiểm tra, rà soát, xử lý triệt để các vi phạm trong quản lý, sử dụng hành lang an toàn đường bộ và chủ động các biện pháp đảm bảo phòng cháy, chữa cháy (PCCC) đối với kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Động thái này xuất phát từ vụ hỏa hoạn nghiêm trọng dưới gầm cầu Vĩnh Tuy (Hà Nội), làm nổi bật các nguy cơ tiềm ẩn về an toàn giao thông và PCCC tại các đô thị lớn.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Rà soát và xử lý sử dụng trái phép đối với hành lang an toàn đường bộ, đặc biệt là sử dụng lòng đường, vỉa hè không đúng quy định theo Điều 21 Nghị định 165/2024/NĐ-CP; chịu trách nhiệm nếu để tồn tại các trường hợp lấn chiếm, sử dụng sai mục đích.
- Tăng cường kiểm tra điều kiện về PCCC đối với kết cấu hạ tầng giao thông theo Nghị định 105/2025/NĐ-CP, đặc biệt với các điểm trông giữ xe tạm thời dưới cầu, lòng đường, đảm bảo di dời các bãi xe không đạt chuẩn ra khỏi phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng trước 30/10/2025.
- Phối hợp giữa các đơn vị quản lý kết cấu hạ tầng, CSGT, Cảnh sát PCCC và chính quyền địa phương để phát hiện, xử lý nghiêm hành vi vi phạm về sử dụng hạ tầng đường bộ và vi phạm quy định về PCCC.
- Báo cáo kết quả rà soát về Bộ Xây dựng trước ngày 25/09/2025 để tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ; đặc biệt xử lý khẩn trương sự cố ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng giao thông như vụ việc tại cầu Vĩnh Tuy.
2.3 Tham khảo
- Theo Điều 21 Nghị định 165/2024/NĐ-CP về quản lý, sử dụng lòng đường, vỉa hè: “Nghiêm cấm sử dụng lòng đường, vỉa hè vào mục đích không thuộc phạm vi quy định của pháp luật, mọi hành vi lấn chiếm, sử dụng trái phép đều bị xử lý nghiêm.”1
- Theo Điều 4, Điều 5 Nghị định 105/2025/NĐ-CP về quản lý công tác PCCC tại các công trình xây dựng và hạ tầng giao thông: “Chủ đầu tư, đơn vị quản lý, sử dụng công trình phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy chuẩn kỹ thuật về phòng cháy, chữa cháy và có phương án xử lý sự cố khẩn cấp.”2
1: Điều 21 Nghị định 165/2024/NĐ-CP về quản lý, sử dụng lòng đường, vỉa hè.
2: Điều 4, Điều 5 Nghị định 105/2025/NĐ-CP về công tác PCCC tại công trình xây dựng và hạ tầng giao thông.Kính đề nghị Quý Doanh nghiệp, tổ chức liên quan “Xem văn bản chi tiết tại đây.”
III. Kết luận và nhận định
Điều đáng chú ý là các văn bản vừa ban hành đã chỉ rõ trách nhiệm phối hợp giữa các bên liên quan nhằm thúc đẩy tiến độ thực hiện dự án cao tốc Bắc – Nam, đồng thời nâng cao tiêu chuẩn an toàn vận hành, phòng chống cháy nổ và quản lý hành lang an toàn giao thông tại địa phương. Các rủi ro pháp lý liên quan đến chậm tiến độ, giải phóng mặt bằng không triệt để, vi phạm quy định về sử dụng hành lang đường bộ hoặc chuẩn PCCC sẽ bị xử lý nghiêm khắc.
- Doanh nghiệp, chủ đầu tư, nhà thầu cần rà soát tiến độ các dự án mà mình tham gia; chủ động phối hợp các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để xử lý dứt điểm các vướng mắc về mặt bằng, bổ sung phương án an toàn PCCC theo yêu cầu mới.
- Đơn vị vận hành khai thác công trình hạ tầng giao thông cần kiểm tra lại toàn bộ điều kiện sử dụng lòng đường, vỉa hè và các điểm đỗ, trông giữ xe nhằm tránh sai phạm, bị xử phạt hoặc bị yêu cầu di dời khỏi phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông trước hạn chót.
- Các bước cần thực hiện ngay: (i) rà soát tất cả hạng mục thuộc phạm vi quản lý liên quan đến giải phóng mặt bằng, kiểm tra quy trình PCCC tại dự án; (ii) bổ sung, hoàn thiện điều kiện kỹ thuật; (iii) báo cáo kết quả rà soát trước ngày 25/09/2025 cho cơ quan quản lý chuyên ngành theo hướng dẫn ở từng địa phương.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
