I. Mở đầu
Công văn 2572/CT-CS ngày 2025 của Cục Thuế, Công văn 6771/VPCP-CN ngày 21/07/2025 của Văn phòng Chính phủ và Văn bản hợp nhất 10/VBHN-BXD năm 2025 của Bộ Xây dựng vừa được ban hành với nhiều quy định quan trọng liên quan trực tiếp đến lĩnh vực logistics và vận tải.
Hiệu lực chủ yếu từ các ngày 01/01/2025, 21/07/2025 và trước đó. Đây là những văn bản hợp nhất, quy định, hướng dẫn có trọng tâm về lệ phí trước bạ cho tàu thuyền, đầu tư, nâng cấp đường băng sân bay và quy trình đăng ký – di chuyển phương tiện giao thông đường sắt.
Trong bối cảnh ngành logistics Việt Nam đang phát triển nhanh, tăng trưởng lưu lượng vận tải đa phương thức, các quy định mới này giúp chuẩn hóa, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh. Đặc biệt, việc miễn lệ phí trước bạ cho tàu thủy dưới 12 chỗ; quy định đầu tư rõ ràng đường băng và sửa đổi thủ tục đăng ký phương tiện đường sắt mang lại hành lang pháp lý thuận lợi, hạn chế các rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.
Đặc biệt quan trọng, nhóm quy định này sẽ tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp vận tải bằng đường thủy, đường sắt, các doanh nghiệp logistics, nhà đầu tư hạ tầng giao thông, thu hút nguồn lực xã hội và thúc đẩy hiện đại hóa hạ tầng/logistics trên toàn quốc.
II. Nội dung chính
1. Công văn 2572/CT-CS năm 2025 về chính sách lệ phí trước bạ đối với tàu thuyền do Cục Thuế ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Công văn 2572/CT-CS năm 2025 của Cục Thuế hướng dẫn chính sách về lệ phí trước bạ đối với tàu thuyền. Theo đó, xác định các trường hợp phương tiện thủy nội địa có sức chứa đến 12 người được miễn lệ phí trước bạ khi đăng ký quyền sở hữu với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Miễn lệ phí trước bạ đối với tàu thủy chở đến 12 người: Tàu thủy nội địa có sức chứa đến 12 người được xếp vào nhóm phương tiện thủy nội địa được miễn lệ phí trước bạ khi đăng ký quyền sở hữu.
Theo khoản 27 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP1 - Không thu lệ phí trước bạ với tài sản chưa làm thủ tục nhập khẩu: Các tài sản là tàu thuyền sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu, chỉ phải nộp lệ phí trước bạ khi đăng ký quyền sở hữu sau khi hoàn thành thủ tục nhập khẩu hợp lệ.
Theo Điều 4, khoản 3 và 4 Điều 3 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP2 - Tiêu chí xác định tàu cao tốc chở người: Căn cứ ý kiến của Cục Đăng kiểm Việt Nam, tàu cao tốc chở người là tàu thủy có sức chứa đến 12 người, đáp ứng các điều kiện kỹ thuật theo QCVN 54:2013/BGTVT.
- Quy định đăng ký quyền sở hữu: Chỉ các phương tiện đủ điều kiện đăng ký theo quy định tại Nghị định 171/2016/NĐ-CP, Thông tư số 66/2014/TT-BGTVT (sửa đổi tại Thông tư 34/2019/TT-BGTVT) mới thuộc đối tượng xem xét miễn lệ phí.
1.3 Tham khảo
- Khoản 27 Điều 10, khoản 3, khoản 4 Điều 3, Điều 4, khoản 2 Điều 7 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ về lệ phí trước bạ; được sửa đổi bởi điểm b khoản 2 Điều 1 Nghị định số 175/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025.
- Điều 11 Nghị định số 171/2016/NĐ-CP ngày 27/12/2016 về đăng ký tàu biển.
- Điều 3 Thông tư số 66/2014/TT-BGTVT ngày 12/11/2014 (sửa đổi bởi Thông tư số 34/2019/TT-BGTVT ngày 06/9/2019).
- Khoản 7 Điều 3 Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004.
Để xem chi tiết nội dung, vui lòng bấm vào đây.
2. Công văn 6771/VPCP-CN năm 2025 kéo dài đường cất hạ cánh hiện hữu tại Cảng hàng không quốc tế Vinh do Văn phòng Chính phủ ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Công văn 6771/VPCP-CN ngày 21/07/2025 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc triển khai dự án kéo dài đường cất hạ cánh hiện hữu tại Cảng hàng không quốc tế Vinh theo kiến nghị của Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An. Văn bản giao Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài chính, chỉ đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam nghiên cứu, thống nhất phương án triển khai dự án theo đúng quy định pháp luật.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Trách nhiệm đầu tư công trình thiết yếu: Theo khoản 1 Điều 48 Nghị định số 05/2021/NĐ-CP ngày 25/01/2021 về quản lý, khai thác cảng hàng không, sân bay, doanh nghiệp cảng hàng không có trách nhiệm đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình thiết yếu, trừ trường hợp Nhà nước trực tiếp đầu tư hoặc công trình thuộc nhóm được quy định riêng.
- Chỉ đạo triển khai: Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam nghiên cứu kiến nghị của tỉnh Nghệ An để thống nhất phương án kéo dài đường cất hạ cánh, bảo đảm phù hợp kế hoạch phát triển cảng hàng không đã được phê duyệt.
- Trường hợp không đủ nguồn lực: Trường hợp doanh nghiệp cảng hàng không không có khả năng đầu tư theo kế hoạch phát triển được cơ quan nhà nước phê duyệt, Bộ Giao thông vận tải sẽ đề xuất, kêu gọi các hình thức đầu tư phù hợp.
2.3 Tham khảo
- Khoản 1 Điều 48 Nghị định số 05/2021/NĐ-CP ngày 25/01/2021 về quản lý, khai thác cảng hàng không, sân bay:
“Doanh nghiệp cảng hàng không có trách nhiệm đầu tư xây dựng, nâng cấp, mở rộng các công trình thiết yếu, trừ các trường hợp do Nhà nước trực tiếp đầu tư và các công trình quy định tại khoản 2 Điều này. Trường hợp doanh nghiệp cảng hàng không không có khả năng đầu tư theo kế hoạch được phê duyệt, Bộ Giao thông vận tải đề xuất, kêu gọi hình thức đầu tư phù hợp theo quy định pháp luật.”
Xem văn bản chi tiết tại đây.
3. Văn bản hợp nhất 10/VBHN-BXD năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về đăng ký phương tiện giao thông đường sắt, di chuyển phương tiện giao thông đường sắt trong trường hợp đặc biệt do Bộ Xây dựng ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 10/VBHN-BXD năm 2025 tổng hợp các quy định về đăng ký phương tiện giao thông đường sắt và di chuyển phương tiện giao thông đường sắt trong trường hợp đặc biệt, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung từ Thông tư 09/2025/TT-BXD. Thông tư này áp dụng cho Cục Đường sắt Việt Nam, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có đường sắt chuyên dùng/đô thị và các doanh nghiệp sở hữu phương tiện. Các quy trình về cấp mới, cấp lại, thu hồi, xóa Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện, chế độ báo cáo và quy định di chuyển phương tiện trong tình huống đặc biệt được quy định chi tiết.
3.2 Những điểm cần lưu ý
- Cập nhật thẩm quyền và phân cấp rõ ràng: Thông tư quy định rõ Cục Đường sắt Việt Nam là cơ quan cấp, cấp lại, thu hồi, xóa Giấy chứng nhận đăng ký cho phương tiện trên đường sắt quốc gia; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ này với phương tiện thuộc đường sắt chuyên dùng và đô thị từ 01/01/2025 (Khoản 2 Điều 5).
- Quy định cụ thể về hồ sơ và thủ tục: Hồ sơ cấp mới/cấp lại/thu hồi/xóa phải tuân thủ nghiêm ngặt mẫu và thành phần, cho phép nộp qua cổng dịch vụ công quốc gia, trực tiếp hoặc qua bưu điện (Điều 6, 7, 8, 9).
- Thời hạn giải quyết tối đa 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ cho các thủ tục cấp, cấp lại, thu hồi, xóa; trường hợp cấp lại do mất được xác nhận trong vòng 01 ngày, thời gian xem xét và cấp lại tối đa 30 ngày (Điểm a, b Khoản 3 Điều 9).
- Hướng dẫn về số đăng ký phương tiện: Số đăng ký gồm hai nhóm ký hiệu thể hiện tên doanh nghiệp và thông tin phương tiện; vị trí, màu sắc, kích thước chữ số được quy định rõ ràng (Điều 10, 11, 12).
- Chế độ báo cáo định kỳ: Chủ sở hữu, cơ quan quản lý phải thực hiện báo cáo định kỳ về thống kê đăng ký phương tiện đường sắt (theo mẫu tại Phụ lục VIII), thời hạn và phương thức gửi báo cáo được chỉ định cụ thể (Điều 13).
- Quy định di chuyển phương tiện trong trường hợp đặc biệt: Cho phép di chuyển phương tiện chưa đủ điều kiện an toàn kỹ thuật chỉ trong mục đích thử nghiệm, bảo quản, hoặc thực hiện nhiệm vụ khẩn cấp, song phải có tổ chức vận hành, đảm bảo an toàn, tuân thủ các hướng dẫn điều hành giao thông đường sắt (Điều 14, 15).
- Điều khoản chuyển tiếp: Các phương tiện đã đăng ký trước khi Thông tư này có hiệu lực (01/9/2023) được giữ nguyên số đăng ký; địa phương có thể đề nghị Cục Đường sắt Việt Nam thực hiện thay cho tới 01/01/2025 (Điều 20, 21).
3.3 Tham khảo
- Theo Điều 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 20, 21 Văn bản hợp nhất 10/VBHN-BXD năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về đăng ký phương tiện giao thông đường sắt, di chuyển phương tiện giao thông đường sắt trong trường hợp đặc biệt do Bộ Xây dựng ban hành.
- Căn cứ: Luật Đường sắt năm 2017; Thông tư số 14/2023/TT-BGTVT và Thông tư số 09/2025/TT-BXD.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Qua các cập nhật nêu trên, có thể thấy các chính sách mới đã góp phần tháo gỡ nút thắt pháp lý đối với đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực logistics & vận tải.
- Với tàu thuyền vận tải thủy: Doanh nghiệp cần rà soát phương tiện đủ điều kiện được miễn lệ phí trước bạ để tối ưu chi phí đầu tư, đồng thời đảm bảo hoàn thành đúng và đủ các thủ tục nhập khẩu, đăng ký sở hữu theo các nghị định, thông tư liên quan.
- Với đầu tư nâng cấp cảng hàng không: Các doanh nghiệp liên quan cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhằm nắm rõ trách nhiệm đầu tư, có phương án huy động vốn phù hợp, đề phòng trường hợp nguồn lực chủ động không đủ sẽ cần tham vấn các hình thức đầu tư thay thế.
- Với phương tiện giao thông đường sắt: Cần cập nhật quy trình đăng ký mới, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cũng như bố trí nguồn lực cho thao tác báo cáo, hồ sơ pháp lý, nhất là trong các trường hợp di chuyển phương tiện đặc biệt hoặc thay đổi giấy đăng ký.
Khuyến nghị: Doanh nghiệp nên thường xuyên cập nhật văn bản mới, chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, kiểm tra chéo hồ sơ pháp lý và chuẩn bị tài liệu minh bạch về nguồn gốc, tiêu chuẩn kỹ thuật của phương tiện để tránh các rủi ro về thủ tục hành chính và pháp chế.
Lưu ý rủi ro: Thiếu minh bạch thông tin, không đúng quy trình về đăng ký hoặc chưa hoàn thành đủ thủ tục nhập khẩu, sở hữu, báo cáo định kỳ có thể dẫn đến bị xử phạt hành chính hoặc truy thu lệ phí.
Bước thực hiện: 1) Rà soát, đánh giá lại toàn bộ hồ sơ xe, tàu đang quản lý; 2) Thực hiện đúng quy trình đăng ký, cập nhật hồ sơ trực tuyến/nộp tại cơ quan thẩm quyền; 3) Tổ chức đào tạo nội bộ/trao đổi với luật sư hoặc hãng tư vấn để cập nhật nhanh các điểm mới; 4) Thiết lập quy trình báo cáo và kiểm tra định kỳ để hạn chế rủi ro sai phạm pháp lý.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
