I. Mở đầu
Ngày 19/07/2025, Quyết định 515/QĐ-VPCP về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Vụ, Cục thuộc Văn phòng Chính phủ chính thức được ban hành, có hiệu lực từ 01/08/2025. Đây là văn bản thay thế toàn bộ hệ thống quy định nội bộ cũ của Văn phòng Chính phủ.
Tiếp đó, ngày 21/07/2025, Văn bản hợp nhất 52/VBHN-VPQH của Văn phòng Quốc hội hợp nhất Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với các cập nhật mới nhất từ Nghị quyết 203/2025/QH15 ngày 16/06/2025 – có hiệu lực từ ngày 16/06/2025.
Đồng thời, Văn bản hợp nhất 15/VBHN-TANDTC năm 2025 cũng vừa được ban hành ngày 01/07/2025, tổng hợp hướng dẫn liên ngành về thủ tục rút ngắn thời gian thử thách đối với người được tha tù trước thời hạn có điều kiện và người hưởng án treo. Tất cả các văn bản này đánh dấu các cải cách quan trọng về quản trị hành chính, đảm bảo quyền con người và xây dựng hệ thống pháp luật hiện đại, minh bạch.
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, Chính phủ và Quốc hội chú trọng tinh gọn bộ máy; tăng cường cải cách hành chính; đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Đặc biệt với Quyết định 515/QĐ-VPCP, các doanh nghiệp sẽ thụ hưởng quy trình làm việc hiện đại, hạn chế tối đa chồng chéo, cùng cơ hội tiếp cận thông tin, dịch vụ công minh bạch qua ứng dụng công nghệ.
Đối với các doanh nghiệp, Hiến pháp hợp nhất nhấn mạnh quyền tự do kinh doanh, bảo hộ sở hữu, phát triển bền vững, tạo nền tảng bảo vệ các chủ thể kinh doanh trên thị trường. Điểm đổi mới về cơ chế tổ chức bộ máy nhà nước một cách tinh gọn cũng tác động tích cực tới môi trường đầu tư, hoạt động sản xuất, kinh doanh.
II. Nội dung chính
1. Quyết định 515/QĐ-VPCP năm 2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Vụ, Cục trực thuộc Văn phòng Chính phủ
1.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định 515/QĐ-VPCP được ban hành ngày 19/07/2025, quy định chi tiết về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Vụ, Cục trực thuộc Văn phòng Chính phủ. Văn bản thay thế và bãi bỏ các quy định cũ (Quyết định 696/QĐ-VPCP ngày 16/11/2023 và Quyết định 631/QĐ-VPCP ngày 28/10/2024). Quyết định này có hiệu lực từ ngày 01/08/2025 và phân định cụ thể chức năng, trách nhiệm, đầu mối phối hợp giữa các Vụ, Cục, đồng thời đảm bảo nguyên tắc phân công rõ ràng, loại trừ chồng chéo.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Phân định rõ chức năng nhiệm vụ, loại bỏ trùng lặp: Các Vụ, Cục được giao nhiệm vụ trên cơ sở tránh chồng chéo, bỏ sót, đảm bảo sự phối hợp đồng bộ, chuyên nghiệp, hiện đại (*nguyên tắc tại Điều 2 Quyết định này*).
- Quyền hạn và cơ cấu tổ chức của từng đơn vị được xây dựng trên nguyên tắc trách nhiệm cá nhân: Mỗi lĩnh vực chỉ giao một đơn vị chủ trì; trường hợp có nhiều đơn vị liên quan, sẽ xác định đơn vị đầu mối và trách nhiệm phối hợp (Điều 2, khoản 3, 5).
- Bổ sung, cập nhật chức năng và nhiệm vụ mới liên quan tới cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, kiểm soát thủ tục hành chính, tăng cường trách nhiệm quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin (Điều 18 và các điều tương ứng).
- Hiệu lực thi hành: từ ngày 01/08/2025; thay thế toàn bộ các quyết định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức cũ của các Vụ, Cục trực thuộc Văn phòng Chính phủ (*Điều 20 Quyết định này*).
- Các đơn vị chịu trách nhiệm quy định chi tiết chức năng, nhiệm vụ của các phòng, bộ phận trực thuộc; bổ sung quy định về giám sát, kiểm tra quá trình thực hiện và sửa đổi khi cần thiết (Điều 21).
1.3 Tham khảo
Trích dẫn ví dụ, cách dẫn chiếu:
“Theo khoản 1, Điều 20 Quyết định 515/QĐ-VPCP năm 2025: “Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 8 năm 2025.”.”
“Theo khoản 2, Điều 20 Quyết định 515/QĐ-VPCP năm 2025: “Quyết định này thay thế Quyết định số 696/QĐ-VPCP ngày 16 tháng 11 năm 2023 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Văn phòng Chính phủ; Quyết định số 631/QĐ-VPCP ngày 28 tháng 10 năm 2024 của Bộ trưởng, Chủ nhiệm.”.
Các nội dung chi tiết về nhiệm vụ cụ thể của từng Vụ, Cục được quy định tại Điều 4-19 Quyết định này.
Để tiếp cận toàn văn và nội dung chi tiết, xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Văn bản hợp nhất 52/VBHN-VPQH năm 2025 hợp nhất Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Văn phòng Quốc hội ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 52/VBHN-VPQH do Văn phòng Quốc hội ban hành ngày 21/07/2025 tổng hợp các quy định hiện hành của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bao gồm những sửa đổi, bổ sung mới nhất tại Nghị quyết 203/2025/QH15 ngày 16/06/2025. Văn bản này là cơ sở pháp lý tối cao, định hình hệ thống chính trị, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, tổ chức bộ máy nhà nước, kiểm soát và bảo vệ Hiến pháp. Đặc biệt, các quy định sửa đổi năm 2025 hướng đến tinh gọn bộ máy hành chính địa phương và nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Hiệu lực sửa đổi năm 2025: Theo Nghị quyết 203/2025/QH15, một số điều của Hiến pháp được sửa đổi, bổ sung, với hiệu lực từ ngày 16/06/20251. Đặc biệt, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trên phạm vi cả nước từ ngày 01/07/2025 và cơ chế nhân sự Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp được chuyển sang hình thức “chỉ định” thay vì bầu cử tại các đơn vị hình thành sau sắp xếp2.
- Bổ sung, điều chỉnh quyền và nghĩa vụ công dân: Tiếp tục khẳng định và mở rộng các quyền về kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ, đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm các quyền con người như quyền sở hữu, quyền tiếp cận thông tin, quyền được sống trong môi trường trong lành, và quyền tham gia quản lý xã hội3.
- Tổ chức bộ máy nhà nước: Hiến pháp hợp nhất quy định rõ hơn về nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch nước, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, đồng thời phân định rành mạch chức năng giữa các cấp trung ương và địa phương4. Cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo vệ Hiến pháp… cũng được thiết kế chặt chẽ hơn.
- Thực tiễn quản trị doanh nghiệp: Các doanh nghiệp cần lưu ý các quy định về quyền tự do kinh doanh, bảo hộ sở hữu, phát triển bền vững, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường, vì đây là tôn chỉ được hiến định, làm nền tảng bảo vệ quyền lợi của chủ thể kinh doanh và hướng dẫn thực thi pháp luật.
2.3 Tham khảo
- Điều 1, Điều 5, Điều 14, Điều 25, Điều 33, Điều 51, Điều 54,… Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (hợp nhất theo Văn bản 52/VBHN-VPQH năm 2025).
- Khoản 1, 2, 3 Điều 2 Nghị quyết 203/2025/QH15 ngày 16/06/2025 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Để nắm toàn bộ nội dung cập nhật và chi tiết, xem văn bản chi tiết tại đây.
Chú thích:
1: Theo Điều 2 Nghị quyết 203/2025/QH15.
2: Khoản 2, 3 Điều 2 Nghị quyết 203/2025/QH15sửa đổi tổ chức nhân sự địa phương.
3: Xem Điều 14-43 Hiến pháp.
4: Các chương V, VI, VII, IX Hiến pháp năm 2013, Văn bản hợp nhất năm 2025.
3. Văn bản hợp nhất 15/VBHN-TANDTC năm 2025 hợp nhất Thông tư liên tịch quy định phối hợp trong thực hiện trình tự, thủ tục rút ngắn thời gian thử thách đối với người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, người được hưởng án treo do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 15/VBHN-TANDTC năm 2025 hợp nhất các quy định tại Thông tư liên tịch số 03/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP và Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP về phối hợp giữa các cơ quan tố tụng trong trình tự, thủ tục rút ngắn thời gian thử thách đối với người được tha tù trước thời hạn có điều kiện và người được hưởng án treo. Văn bản này hướng dẫn chi tiết đối tượng áp dụng, thành phần hồ sơ, trình tự xét và thi hành quyết định rút ngắn thời gian thử thách, đồng thời thay thế các quy định hướng dẫn về nội dung này trước đây.
3.2 Những điểm cần lưu ý
- Quy trình phối hợp liên ngành: Xác định rõ trách nhiệm phối hợp giữa Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an/Bộ Quốc phòng, cũng như các cấp sở liên quan trong việc lập, xét đề nghị, quyết định và thi hành rút ngắn thời gian thử thách[1].
- Cập nhật về thành phần hồ sơ: Yêu cầu hồ sơ đề nghị rút ngắn thời gian thử thách phải bao gồm đầy đủ các giấy tờ pháp luật quy định, đặc biệt là các tài liệu chứng minh tiến bộ của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc người được hưởng án treo[2].
- Thủ tục xét và quyết định: Tòa án phải tổ chức phiên họp có đại diện Viện kiểm sát tham gia, đồng thời đảm bảo quyền bổ sung tài liệu và giải trình, phù hợp với quy định tại Điều 65 và Điều 90 Luật Thi hành án hình sự cũng như hướng dẫn mới[3].
- Mẫu quyết định cập nhật: Bổ sung, thay thế các mẫu quyết định rút ngắn hoặc không chấp nhận rút ngắn thời gian thử thách mới, áp dụng thống nhất trên toàn quốc từ ngày 01/07/2025[4].
- Trách nhiệm các bên liên quan: Các bộ, ngành và cơ quan liên quan phải thực hiện nghiêm túc, phối hợp xử lý khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tế[5].
- Thời hiệu và hiệu lực: Quyết định rút ngắn hoặc không chấp nhận rút ngắn thời gian thử thách có thể bị kháng nghị theo các chương XXII, XXV, XXVI Bộ luật Tố tụng hình sự. Quyết định chỉ có hiệu lực sau 15 ngày nếu Viện kiểm sát không kháng nghị[6].
3.3 Tham khảo
- Theo Điều 65, Điều 90 Luật Thi hành án hình sự số 41/2019/QH14 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 59/2024/QH15, Luật số 86/2025/QH15): Về điều kiện, trình tự, thủ tục thực hiện, thực hiện rút ngắn thời gian thử thách.
- Theo khoản 4 Điều 59, khoản 5 Điều 65, khoản 3 Điều 4 Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP: Về nghĩa vụ thông báo, lưu hồ sơ, cấp giấy chứng nhận và trách nhiệm của các bên liên quan.
- Theo Điều 6 Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP: Hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2025.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Như vậy, các cập nhật pháp lý nêu trên sẽ tác động đa chiều tới hoạt động của doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực quản trị, thủ tục hành chính và thực thi pháp quyền. Doanh nghiệp cần chủ động rà soát, cập nhật chức năng, bộ phận và quy trình phối hợp nội bộ theo Quyết định 515/QĐ-VPCP, chuẩn hóa hồ sơ và thủ tục pháp lý, đồng thời quan tâm tới các quyền hiến định trong mọi hoạt động đầu tư, kinh doanh.
- Khuyến nghị: Doanh nghiệp nên tăng cường đào tạo nhân sự pháp chế; kết nối thông tin với các đơn vị đầu mối tại các cơ quan nhà nước; cập nhật quy định, chủ động rà soát các nghĩa vụ pháp lý liên quan.
- Lưu ý rủi ro pháp lý: Hệ thống quy định mới đặt ra nhiều yêu cầu về kiểm tra, giám sát, trách nhiệm phối hợp và minh bạch thông tin. Thiếu cập nhật có thể dẫn đến bỏ lỡ cơ hội chính sách, gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục nhà nước.
- Các bước thực hiện:
- Phân công nhân sự phụ trách cập nhật pháp luật và liên hệ với các phòng, ban nhà nước mới được tái cơ cấu.
- Rà soát, cập nhật quy trình quản trị nội bộ phù hợp với các quy định mới.
- Bổ sung hoặc sửa đổi các tài liệu, hồ sơ, quy chế nội bộ liên quan để đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp luật hiện hành.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
