I. Mở đầu
Công điện 118/CĐ-TTg ngày 22/07/2025 là văn bản chỉ đạo cấp bách do Thủ tướng Chính phủ ban hành, nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ theo Nghị quyết 233/NQ-CP ngày 10/12/2024 về tháo gỡ vướng mắc trong triển khai các dự án điện năng lượng tái tạo. Văn bản này có hiệu lực ngay từ ngày ban hành và yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ liên quan tới quản lý đất đai, quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xác định giá FIT cùng các cơ chế đầu tư mới.
Trong bối cảnh các dự án điện gió, điện mặt trời đang gặp nhiều khó khăn về cơ chế, quy trình hành chính và phát sinh rủi ro pháp lý, Công điện lần này ra đời nhằm tạo hành lang pháp lý, thúc đẩy các dự án năng lượng tái tạo phát triển đúng tiến độ; đồng thời, khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, hạn chế việc phát sinh lợi ích nhóm và lãng phí nguồn lực nhà nước. Văn bản cũng xác lập nguyên tắc minh bạch trách nhiệm cá nhân (accountability) cho từng bộ, ngành, địa phương.
Điều đáng chú ý là, việc hoàn thành các nhiệm vụ trước ngày 25/07/2025 không chỉ đảm bảo giải quyết các tồn tại ở từng dự án điện cụ thể (như Long Thành 1 tại Đắk Lắk, các dự án điện trên đất nông-lâm nghiệp…), mà còn thúc đẩy cơ chế phối hợp liên ngành, đặc biệt là trong quản lý quy hoạch, đất đai và thống nhất cơ chế giá điện mặt trời mái nhà cho doanh nghiệp.
II. Nội dung chính
1. Công điện 118/CĐ-TTg năm 2025 khẩn trương thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 233/NQ-CP về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo do Thủ tướng Chính phủ điện
1.1 Tóm tắt văn bản
Công điện 118/CĐ-TTg ngày 22/07/2025 là văn bản chỉ đạo cấp bách của Thủ tướng Chính phủ, nhằm thúc đẩy tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 233/NQ-CP ngày 10/12/2024 liên quan đến tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án điện năng lượng tái tạo trên cả nước. Nội dung công điện tập trung phân công trách nhiệm và yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương xử lý dứt điểm các tồn tại trong triển khai dự án điện gió, điện mặt trời, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý đất đai, quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, giá FIT và các cơ chế đầu tư mới.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Nguyên tắc phân quyền giải quyết: Theo quy định mới này, các khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền của cơ quan, bộ, ngành, địa phương nào thì chính cơ quan đó phải chủ động xử lý và chịu trách nhiệm cá nhân trước Chính phủ, Thủ tướng về tính đầy đủ, chính xác và tiến độ thực hiện (Điểm 1, Công điện 118/CĐ-TTg).
- Yêu cầu hoàn thành nhiệm vụ trước ngày 25/07/2025: Hầu hết các hạng mục liên quan đến xử lý vướng mắc về quy hoạch, quản lý đất đai, xác định giá FIT, chuyển đổi mục đích sử dụng đất,… phải được hoàn thành và báo cáo kết quả trước thời hạn này.
- Giải quyết tồn tại đối với các dự án cụ thể: Công điện nhấn mạnh đặc biệt đến các dự án tồn đọng như điện mặt trời Long Thành 1 (Đắk Lắk) chồng lấn quy hoạch hồ Ia Mơr, các dự án trên đất nông, lâm nghiệp dưới mô hình trang trại,…
- Thống nhất cơ chế giá điện mặt trời mái nhà: Tổng Giám đốc EVN chịu trách nhiệm xử lý dứt điểm các vướng mắc về giá mua bán điện với các mô hình điện mặt trời mái nhà công suất lớn (Điểm đ, mục 1, Công điện 118/CĐ-TTg).
- Rà soát thực trạng hưởng giá FIT: Bộ Công Thương, EVN thực hiện rà soát, đề xuất phương án xử lý liên quan tới các dự án điện gió, điện mặt trời hưởng giá FIT theo chỉ đạo tại Thông báo 334/TB-VPCP ngày 28/06/2025.
- Phối hợp liên bộ, liên ngành: Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì cùng Bộ Công Thương, các địa phương rà soát, giải quyết dứt điểm các tồn tại liên quan đến quy hoạch, sử dụng đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất rừng, đất nông nghiệp,…
- Cảnh báo trách nhiệm: Công điện yêu cầu nghiêm túc, trách nhiệm, minh bạch; tuyệt đối không đùn đẩy, né tránh, né tránh trách nhiệm, không tạo ra lợi ích nhóm hoặc lãng phí nguồn lực Nhà nước.
1.3 Tham khảo
- Theo Điều 1, Công điện 118/CĐ-TTg ngày 22/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ: “Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương… khẩn trương giải quyết dứt điểm các nhiệm vụ liên quan… theo nguyên tắc giải quyết khó khăn, vướng mắc cho dự án thuộc thẩm quyền của cơ quan nào thì cơ quan đó phải giải quyết.”
- Theo Điều 2, Nghị quyết 233/NQ-CP ngày 10/12/2024 của Chính phủ: “Chính phủ giao Bộ Công Thương nghiên cứu, rà soát kỹ các trường hợp khó khăn, vướng mắc của dự án điện năng lượng tái tạo, đề xuất các cấp thẩm quyền xử lý từng loại vướng mắc, đảm bảo không xảy ra tiêu cực, lợi ích nhóm, không để lãng phí…”
- Văn bản liên quan: Thông báo 334/TB-VPCP ngày 28/6/2025; Báo cáo 345/BC-BCT ngày 24/12/2024; Kết luận 1027/KL-TTCP;…
Như vậy, có thể thấy Công điện 118/CĐ-TTg là nền tảng quan trọng để thúc đẩy hoàn thành đúng tiến độ các dự án điện năng lượng tái tạo, tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế xanh cho doanh nghiệp và địa phương. Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Như vậy, Công điện 118/CĐ-TTg định hình một nền tảng pháp lý rõ ràng, giúp doanh nghiệp và địa phương nắm bắt, chủ động hoàn thiện các dự án điện năng lượng tái tạo. Tác động lớn nhất là nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm cá nhân và tạo điều kiện thuận lợi để tháo gỡ nhanh các vướng mắc thực tiễn. Đặc biệt quan trọng, các doanh nghiệp cần:
- Khẩn trương rà soát tính pháp lý và tiến độ triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời đang thực hiện.
- Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý địa phương để giải quyết các vấn đề về quy hoạch, sử dụng đất đai, và xác định giá FIT.
- Lưu ý đến các rủi ro về trách nhiệm nếu chậm trễ thực hiện hoặc báo cáo thiếu minh bạch, tránh bị xử lý hoặc bị loại khỏi các chương trình ưu đãi.
- Chủ động cập nhật hướng dẫn từ Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, EVN để tận dụng tối đa các cơ chế hỗ trợ.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
