I. Mở đầu
Bản tin pháp lý ngày 23/07/2025 điểm qua các văn bản quan trọng mới ban hành trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy sản, bao gồm:
Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm đối với mật ong (hiệu lực từ 10/12/2022);
Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025 đính chính Thông tư trong lĩnh vực lâm nghiệp, kiểm lâm, bảo tồn đa dạng sinh học (hiệu lực từ 17/07/2025);
Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y (bao gồm các sửa đổi tới 19/6/2025).
Trong bối cảnh ngành nông nghiệp Việt Nam phát triển mạnh và gia tăng yêu cầu về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ đa dạng sinh học, việc hoàn thiện quy định pháp lý mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Các văn bản này góp phần chuẩn hóa quy trình quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu thị trường trong và ngoài nước.
Điều đáng chú ý là, các quy định mới đã có những điều chỉnh quan trọng về phạm vi áp dụng, phân quyền quản lý, cập nhật mẫu biểu, quy trình thực hiện, đồng thời nâng cao trách nhiệm chủ thể liên quan trong chuỗi cung ứng. Như vậy, có thể thấy doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh quy trình nội bộ, cập nhật hồ sơ và có phương án tuân thủ thích hợp.
II. Nội dung chính
1. Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm đối với mật ong do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 kết hợp Thông tư 15/2022/TT-BNNPTNT (ngày 24/10/2022) và các sửa đổi bổ sung tại Thông tư 09/2025/TT-BNNMT (ngày 19/6/2025), quy định về việc kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y (VSTY) và an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hoạt động nuôi ong, thu mua, sơ chế, chế biến mật ong phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Văn bản làm rõ vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước và các chủ thể liên quan, đồng thời quy định chi tiết quy trình giám sát, lấy mẫu, xử lý khi phát hiện vi phạm về VSTY và ATTP đối với mật ong.
Văn bản có hiệu lực thi hành từ ngày 10/12/2022, cập nhật các quy định mới về phân quyền, thẩm quyền của các cơ quan Bộ và Sở đối với lĩnh vực mật ong, thay thế Thông tư số 08/2015/TT-BNN trước đây.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Phạm vi áp dụng rộng: Quy định áp dụng cho tất cả tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động nuôi ong, thu mua, sơ chế, chế biến mật ong nhằm mục đích thương mại trong nước và xuất khẩu (Điều 1, 2).
- Phân định thẩm quyền kiểm tra, giám sát: Cục Chăn nuôi và Thú y kiểm soát mật ong xuất khẩu; Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm soát mật ong tiêu dùng trong nước (Điều 4).
- Yêu cầu minh bạch, truy xuất nguồn gốc: Cơ sở phải có hệ thống nhật ký nuôi ong, lưu trữ hồ sơ quản lý chất lượng và ATTP tối thiểu 03 năm; thiết lập thủ tục truy xuất nguồn gốc khi phát hiện vi phạm (Điều 17).
- Tiêu chuẩn phòng thử nghiệm: Phòng thí nghiệm thực hiện giám sát phải đạt chuẩn ISO 17025 và tuân thủ điều kiện pháp luật về thử nghiệm (Điều 6).
- Quy trình xử lý vi phạm VSTY & ATTP: Nếu mẫu không đạt chuẩn, cơ sở bị yêu cầu ngừng sử dụng, thu hồi sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và có thể bị thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP (Điều 11).
- Bổ sung quy định liên quan thuốc thú y, thức ăn nuôi ong: Chỉ sử dụng thuốc thú y được phép, việc sử dụng và kê đơn phải theo đúng quy định chuyên ngành, bảo đảm không ảnh hưởng chất lượng mật ong (Điều 12).
- Bổ sung trách nhiệm các chủ thể trong chuỗi giá trị và cơ chế phối hợp: Rõ ràng trách nhiệm phối hợp giữa cơ quan kiểm tra, phòng thử nghiệm, Hội Nuôi ong Việt Nam, các cơ sở sản xuất và kinh doanh mật ong (Điều 13, 14, 15, 16, 17).
- Chế độ chuyển tiếp và áp dụng: Các chương trình đã phê duyệt/chứng nhận trước khi Thông tư này có hiệu lực tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2022. Các chứng chỉ, tập huấn được cấp trước vẫn còn giá trị (Điều 18).
1.3 Tham khảo
- Theo Điều 1, 2, 4, 6, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm tra, giám sát VSTY và ATTP đối với mật ong.
- Căn cứ Luật An toàn thực phẩm năm 2010; Luật Thú y năm 2015; Luật Chăn nuôi năm 2018; Nghị định số 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm; Thông tư số 17/2018/TT-BNNPTNT; Thông tư số 38/2018/TT-BNNPTNT.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025 đính chính một số Thông tư trong lĩnh vực lâm nghiệp và kiểm lâm và lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định 2739/QĐ-BNNMT ngày 17/07/2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đính chính một số nội dung trong Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT và Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT liên quan đến quản lý lâm sản, loài nguy cấp, quý, hiếm, bảo tồn đa dạng sinh học và thực thi Công ước CITES. Quyết định này sửa đổi, bổ sung từ ngữ và điều khoản nhằm đảm bảo tính thống nhất, chính xác trong các quy định về lâm nghiệp, kiểm lâm và bảo tồn thiên nhiên, đồng thời yêu cầu các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm tổ chức thi hành.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Bổ sung, hiệu chỉnh và thay thế một số cụm từ, điều khoản trong Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT như: bổ sung cụm từ “Bảng kê lâm sản,” vào điểm c khoản 7 Điều 5; thay cụm từ “rừng đặc dụng” vào sau “rừng phòng hộ” tại khoản 5 Điều 6; loại bỏ, sửa đổi một số cụm từ để thống nhất căn cứ pháp lý1.
- Chỉnh lý từ ngữ, địa chỉ, thẩm quyền và thông tin hành chính trong Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, đặc biệt liên quan đến công tác quản lý loài nguy cấp, ứng dụng mẫu biểu, thông tin địa giới hành chính và tên các cơ quan quản lý nhà nước2.
- Làm rõ thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam bằng việc đồng nhất thuật ngữ: đổi “Cơ quan quản lý CITES Việt Nam” thành “Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam” trong cả hai Thông tư.
- Đính chính Phụ lục I, II của Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT về phân loại, mẫu biểu, tên gọi cũng như quy định về quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, đảm bảo tuân thủ quy định mới nhất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
- Hiệu lực áp dụng từ ngày ký (17/07/2025), đề nghị các doanh nghiệp, tổ chức liên quan cập nhật và rà soát các quy trình nội bộ đảm bảo phù hợp.
2.3 Tham khảo
- Theo khoản 1 Điều 1 Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025: “Bổ sung cụm từ ‘Bảng kê lâm sản,’ vào sau cụm từ ‘xác nhận’ tại điểm c khoản 7 Điều 5 Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT.”
- Theo khoản 2 Điều 2 Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025: “Thay cụm từ ‘Cơ quan quản lý CITES Việt Nam’ bằng cụm từ ‘Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam’.”
- Theo khoản 3 Điều 2 Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025: “Đính chính một số cụm từ tại Phụ lục I và Phụ lục II (Chi tiết tại Phụ lục kèm theo Quyết định này).”
Xem văn bản chi tiết tại đây.
3. Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 là *văn bản hợp nhất* các Thông tư quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành, bao gồm Thông tư số 09/2016/TT-BNNPTNT, các Thông tư sửa đổi bổ sung đến ngày 19/6/2025. Văn bản hợp nhất hướng dẫn chi tiết việc thực hiện kiểm soát giết mổ động vật và kiểm tra vệ sinh thú y, bao gồm quy trình, hồ sơ, mẫu dấu kiểm soát giết mổ, tem vệ sinh thú y, quy định xử lý động vật, sản phẩm động vật không bảo đảm yêu cầu, trách nhiệm các bên liên quan và các mẫu biểu thực hiện kiểm tra vệ sinh thú y.
3.2 Những điểm cần lưu ý
- Rà soát, hợp nhất toàn bộ quy định, cập nhật sửa đổi bổ sung nhiều nội dung quan trọng liên quan đến kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y, áp dụng đối với cơ sở, cá nhân, tổ chức có hoạt động giết mổ động vật trên cạn, sơ chế, chế biến, kinh doanh sản phẩm động vật.
- Quy trình kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y được quy định rất chi tiết: Danh mục động vật, quy trình kiểm tra trước – sau giết mổ, tiêu chuẩn mẫu dấu kiểm soát, tem vệ sinh, quy trình xử lý động vật/sản phẩm không đạt yêu cầu vệ sinh thú y, hướng dẫn lấy mẫu, phân tích và biện pháp xử lý sản phẩm nhiễm vi sinh, chất cấm…
- Yêu cầu truy xuất nguồn gốc động vật đưa vào giết mổ: Động vật phải khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng, các giấy tờ kèm theo chứng minh nguồn gốc (chứng nhận kiểm dịch, hóa đơn, hợp đồng, giấy tiêm phòng…).
- Áp dụng quy trình quản lý, giám sát chặt chẽ đối với cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến sản phẩm động vật, trong đó có phân cấp trách nhiệm, thẩm quyền cụ thể giữa các cơ quan quản lý từ Cục Chăn nuôi và Thú y đến địa phương.
- Mở rộng phạm vi miễn kiểm tra thường xuyên với cơ sở đạt chứng nhận an toàn thực phẩm hoặc các chuẩn quốc tế (VietGAHP, GLOBALG.A.P, GMP, HACCP, ISO 22000, IFS, BRC, FSSC 22000…).
- Sửa đổi các mẫu hồ sơ, biên bản, mẫu dấu kiểm soát, tem vệ sinh và hướng dẫn biểu mẫu, quy trình trong phụ lục đính kèm, thay thế hoặc bãi bỏ những biểu mẫu lạc hậu.
- Cập nhật quy trình xử lý bắt buộc và tiêu hủy sản phẩm động vật không bảo đảm yêu cầu vệ sinh thú y, gắn với danh mục bệnh động vật cấm giết mổ, các quy trình xử lý nhiệt, tiêu hủy, và sử dụng sản phẩm ngoài thực phẩm.
- Doanh nghiệp cần rà soát toàn bộ quy trình, giấy tờ, chất lượng cơ sở, cập nhật mẫu dấu, tem, kiểm tra hồ sơ vệ sinh, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc để đảm bảo tuân thủ quy định mới.
3.3 Tham khảo
- Điều 1, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39, 40, 41, 43 Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành.
- Điều 74, 75, 76, 77 Luật thú y số 79/2015/QH13.
- Thông tư số 09/2016/TT-BNNPTNT ngày 01/6/2016 và các Thông tư sửa đổi, bổ sung năm 2022, 2024, 2025.
- Điều 68, 69, 72, 73 Luật thú y số 79/2015/QH13 – quy định điều kiện vệ sinh thú y đối với từng loại hình cơ sở.
- Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Các văn bản được công bố trong tuần này tác động trực tiếp đến hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm, đặc biệt với doanh nghiệp sản xuất, chế biến và kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp, mật ong, sản phẩm động vật:
- Doanh nghiệp cần rà soát, cập nhật toàn bộ quy trình quản lý chất lượng, hồ sơ pháp lý và mẫu biểu theo chuẩn mới. Đặc biệt, cần xây dựng hệ thống nhật ký, truy xuất nguồn gốc, tuân thủ các quy trình kiểm soát vệ sinh thú y theo tiêu chuẩn ISO 17025 hoặc tương đương.
- Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để cập nhật văn bản, quy trình kiểm tra giám sát và các mẫu xác nhận theo quy định mới.
- Lưu ý rủi ro pháp lý về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, sử dụng thuốc thú y không hợp lệ… có thể dẫn đến xử phạt, thu hồi sản phẩm hoặc giấy phép.
- Đối với doanh nghiệp xuất khẩu: Cần đặc biệt chú trọng các tiêu chuẩn quốc tế, thực hiện đầy đủ yêu cầu truy xuất nguồn gốc và giám sát kiểm dịch theo phân quyền mới.
- Doanh nghiệp trong lĩnh vực lâm sản, thực thi CITES: Nên rà soát điều kiện hồ sơ, các mẫu biểu theo phụ lục mới, cập nhật thuật ngữ và thông tin quản lý chính xác theo Quyết định 2739/QĐ-BNNMT.
Doanh nghiệp nên thực hiện ngay các bước sau:
- Rà soát, cập nhật quy trình nội bộ, giấy tờ pháp lý và tập huấn nhân sự về các yêu cầu mới.
- Kiểm tra, điều chỉnh mẫu biểu, sổ sách, hệ thống truy xuất tại các cơ sở sản xuất, chế biến.
- Thiết lập kênh liên lạc thường xuyên với cơ quan quản lý để cập nhật kịp thời các thay đổi pháp luật.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
