Bản tin pháp lý – Ngày 23 tháng 7 năm 2025 – Danh mục: Nông nghiệp & thủy sản

I. Mở đầu

Ngày 17/07/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành loạt văn bản pháp luật mới, hợp nhất và đính chính trong lĩnh vực nông nghiệp, kiểm soát vệ sinh thú y, quản lý lâm nghiệp và an toàn thực phẩm đối với động vật, mật ong. Các văn bản điểm nhấn bao gồm:

• Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 (hiệu lực từ 10/12/2022): Hợp nhất quy định về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm với mật ong.
• Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025 (hiệu lực từ 17/07/2025): Đính chính một số Thông tư về quản lý lâm nghiệp, kiểm lâm, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.
• Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 (ban hành 17/07/2025): Tổng hợp, sửa đổi toàn diện các quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y trong nước.

Bối cảnh: Các văn bản mới ra đời nhằm tăng cường an toàn thực phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nâng cao tiêu chuẩn quản lý trong ngành nông nghiệp, chăn nuôi, xuất khẩu động vật và sản phẩm động vật. Đặc biệt, việc hợp nhất, sửa đổi và đính chính các văn bản nhằm thống nhất quy trình, mẫu biểu, chuẩn hóa trách nhiệm giám sát giữa các cấp và minh bạch hóa hoạt động của doanh nghiệp.

Tác động dự kiến: Doanh nghiệp trong lĩnh vực nuôi ong, chế biến mật ong, giết mổ động vật, sản xuất – kéo dài chuỗi thực phẩm động vật, quản lý lâm sản, bảo tồn đa dạng sinh học sẽ chịu tác động trực tiếp. Việc phân cấp trách nhiệm, truy xuất nguồn gốc, và yêu cầu tiêu chuẩn cao hơn cho cơ sở, phòng kiểm nghiệm, hồ sơ sẽ tăng cường công tác quản lý chất lượng nhưng đồng thời đặt ra yêu cầu thích ứng nhanh về quy trình nội bộ.

II. Nội dung chính

1. Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm đối với mật ong do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành

1.1 Tóm tắt văn bản

Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất các quy định về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y (VSTY) và an toàn thực phẩm (ATTP) đối với mật ong, áp dụng cho hoạt động nuôi ong, thu mua, sơ chế, chế biến mật ong phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Thông tư quy định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý (Cục Chăn nuôi và Thú y, Sở Nông nghiệp và Môi trường), các quy trình giám sát ATTP, truy xuất nguồn gốc, lấy mẫu, xử lý vi phạm và lộ trình áp dụng tại doanh nghiệp.

1.2 Những điểm cần lưu ý

• Phân cấp rõ trách nhiệm kiểm tra, giám sát: Cục Chăn nuôi và Thú y kiểm tra các cơ sở xuất khẩu; Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra cơ sở tiêu dùng nội địa (Theo Điều 4 Thông tư này và Thông tư số 09/2025/TT-BNNMT^2,3).
• Lấy mẫu, giám sát ATTP nghiêm ngặt: Mật ong phải được lấy mẫu theo nguyên tắc đại diện, quy trình hướng dẫn cụ thể trong Phụ lục I ban hành kèm Thông tư; lấy mẫu tại các điểm nuôi, thu mua, chế biến, bảo quản nghiêm ngặt (Điều 10 Thông tư này).
• Truy xuất nguồn gốc bắt buộc với các cơ sở nuôi ong: Yêu cầu nhật ký cơ sở nuôi ong phải có và cập nhật thường xuyên để phục vụ truy xuất khi có sự cố ATTP hoặc theo yêu cầu nước nhập khẩu (Theo khoản 1 Điều 17 và Mẫu số 11.TYCĐ Thông tư này²³).
• Tiêu chuẩn phòng thử nghiệm và người tham gia giám sát: Phòng thử nghiệm phải đạt chuẩn ISO 17025; thành viên đoàn kiểm tra, người lấy mẫu phải qua tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp, có chứng nhận (Điều 6 Thông tư này).
• Xử lý nghiêm cơ sở vi phạm ATTP: Khi phát hiện mẫu mật ong không đạt ATTP, cơ sở buộc phải dừng sử dụng/cong đoạn chế biến, tiến hành truy xuất, thu hồi, chịu chi phí kiểm tra tăng cường, có thể bị thu hồi giấy chứng nhận (Điều 11, khoản 4 Điều 7 Thông tư này).
• Sử dụng thuốc thú y, thức ăn có kiểm soát chặt: Chỉ sử dụng thuốc thú y được phép lưu hành, kê đơn theo đúng quy định pháp luật; thức ăn phải phù hợp quy chuẩn về thức ăn chăn nuôi (Điều 12 Thông tư này).
• Hiệu lực và chuyển tiếp: Thông tư này có hiệu lực từ 10/12/2022, các giấy tờ tập huấn chuyên môn nghiệp vụ được cấp trước thời điểm có hiệu lực vẫn tiếp tục được sử dụng (Điều 18).

1.3 Tham khảo

• Theo Điều 1, 4, 6, 7, 10, 11, 12, 17, 18 Văn bản hợp nhất 19/VBHN-BNNMT năm 2025 – Thông tư quy định về kiểm tra, giám sát vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm đối với mật ong, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành ngày 17/07/2025.
• Căn cứ Thông tư số 15/2022/TT-BNNPTNT ngày 24/10/2022, Thông tư số 09/2025/TT-BNNMT ngày 19/6/2025, các Thông tư 17/2018/TT-BNNPTNT, 38/2018/TT-BNNPTNT, 09/2016/TT-BNNPTNT, 15/2024/TT-BNNPTNT, 12/2020/TT-BNNPTNT, 13/2022/TT-BNNPTNT.

Xem văn bản chi tiết tại đây.

2. Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025 đính chính một số Thông tư trong lĩnh vực lâm nghiệp và kiểm lâm và lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành

2.1 Tóm tắt văn bản

Quyết định số 2739/QĐ-BNNMT ngày 17/07/2025 do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành nhằm đính chính các sai sót kỹ thuật tại Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT (quản lý lâm sản; xử lý lâm sản, thủy sản là tài sản sở hữu toàn dân) và Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT (quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng và thực thi Công ước CITES) liên quan đến các cụm từ, mẫu biểu, phụ lục kèm theo. Quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký ban hành.

2.2 Những điểm cần lưu ý

• Đính chính, bổ sung và sửa đổi nhiều nội dung tại Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT và Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, bao gồm: thêm/cắt bớt cụm từ, sửa địa danh, chức danh, nội dung một số mẫu biểu, phụ lục, chuyển đổi thuật ngữ về cơ quan quản lý CITES Việt Nam cho thống nhất, nhằm đảm bảo tính chính xác pháp lý.
• Điểm đáng chú ý là việc sửa đổi các nội dung liên quan đến quản lý tài sản, quyền sở hữu và bổ sung đối tượng quản lý đối với “rừng đặc dụng” cũng như danh mục loài động thực vật nguy cấp, quý hiếm tại các phụ lục kèm theo văn bản gốc.
• Do đính chính thuộc phạm vi quản lý về lâm nghiệp, kiểm lâm, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này cần rà soát lại hồ sơ, quy trình thực hiện dựa trên văn bản đã được chỉnh sửa để đảm bảo tuân thủ đúng quy định.
• Bổ sung cụ thể về quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và trách nhiệm của giám đốc Sở NN&MT địa phương trong các mẫu biểu mới.

2.3 Tham khảo

Theo Điều 1, Điều 2, Điều 3 Quyết định 2739/QĐ-BNNMT năm 2025; Điều 5, Điều 6, Điều 27, Điều 33 Thông tư số 26/2025/TT-BNNMT; Điều 8 Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT.Như vậy, có thể thấy Quyết định này có tác động trực tiếp tới các thủ tục hành chính, cấp phép và quản lý liên quan trong lĩnh vực lâm nghiệp và đa dạng sinh học. Xem văn bản chi tiết tại đây.

3. Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành

3.1 Tóm tắt văn bản

Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 tổng hợp, sửa đổi và bổ sung các quy định liên quan đến kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y đối với động vật, sản phẩm động vật trên lãnh thổ Việt Nam. Văn bản hợp nhất này tích hợp các nội dung từ Thông tư 09/2016/TT-BNNPTNT, Thông tư 10/2022/TT-BNNPTNT, Thông tư 15/2024/TT-BNNPTNT và Thông tư 09/2025/TT-BNNMT, nhằm cụ thể hóa Luật thú y, Luật An toàn thực phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh trong hoạt động giết mổ, sơ chế, chế biến động vật và sản phẩm động vật. Văn bản cũng quy định rõ về tiêu chuẩn kiểm tra vệ sinh thú y, quy trình xử lý đối với động vật và sản phẩm động vật không đạt yêu cầu, mẫu dấu kiểm soát giết mổ, tem vệ sinh thú y, phân quyền thẩm quyền quản lý giữa các cấp nhà nước.

3.2 Những điểm cần lưu ý

• Phân quyền, phân cấp rõ ràng giữa các cấp quản lý nhà nước về thú y: Bổ sung, thay đổi chức năng và trách nhiệm giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Chăn nuôi và Thú y, cơ quan chuyên ngành chăn nuôi và thú y cấp tỉnh, đặc biệt từ ngày 01/07/2025, phù hợp cơ cấu tổ chức mới theo Nghị định 35/2025/NĐ-CP.
  Theo khoản 3, khoản 4 Điều 41; Điều 45 Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT.
• Cập nhật quy trình, hồ sơ và tiêu chí kiểm tra vệ sinh thú y: Thay thế giấy chứng nhận điều kiện vệ sinh thú y bằng quy trình kiểm tra, biên bản theo mẫu mới; miễn/giảm kiểm tra định kỳ với cơ sở có chứng nhận VietGAHP, GLOBALG.A.P, ISO 22000 hoặc tương đương.
  Theo Điều 36, 37, 45 Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT.
• Bổ sung, điều chỉnh mẫu dấu kiểm soát giết mổ, tem vệ sinh thú y: Quy định chi tiết về hình dạng, kích thước, màu sắc, vị trí đóng dấu đối với từng đối tượng (gia súc/gia cầm, xuất khẩu/nội địa, yêu cầu xử lý/hủy), cập nhật lại các hình thức nhận diện phù hợp với thực tiễn và yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.
  Theo Điều 14-27; Phụ lục IV, V Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT.
• Mở rộng, cập nhật danh mục động vật và sản phẩm động vật thuộc diện kiểm soát, kiểm tra: Bổ sung đối tượng là trứng, sữa, mật ong, tổ yến, các sản phẩm từ trứng, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có nguồn gốc động vật, trang thiết bị, vật dụng chứa đựng và phương tiện vận chuyển.
  Theo Phụ lục I – Danh mục đối tượng kiểm tra vệ sinh thú y.
• Tăng cường truy xuất nguồn gốc và minh bạch hồ sơ: Yêu cầu lưu giữ, ghi chép thông tin để truy xuất nguồn gốc động vật và sản phẩm động vật; quy định mới về hồ sơ, biểu mẫu kiểm tra, xử lý, báo cáo khắc phục không đạt.
  Theo khoản 2 Điều 4, Điều 43, Phụ lục II.
• Chỉnh lý, hợp nhất mẫu biểu và bỏ các quy định/mẫu biểu lạc hậu: Hợp nhất, thay thế hàng loạt biểu mẫu, bỏ các quy trình cũ không còn phù hợp thực tế, cập nhật các Phụ lục mẫu mới.
  Theo Điều 38, các phụ lục liên quan Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT.
• Bổ sung, cập nhật các quy trình xử lý động vật, sản phẩm động vật không đạt vệ sinh thú y: Phân định rõ quy trình xử lý, tiêu hủy, chuyển mục đích sử dụng và mức độ xử lý theo loại bệnh hoặc mức độ vi phạm.
  Theo Điều 10-13; Phụ lục VI.

3.3 Tham khảo

• Theo Điều 1, Điều 2, Điều 4, Điều 5, Điều 10-13, Điều 14-27, Điều 31-37, Điều 41-45 Văn bản hợp nhất 18/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư quy định về kiểm soát giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành.
  Phụ lục I, IV, V, VI; Thông tư số 09/2016/TT-BNNPTNT, Thông tư số 10/2022/TT-BNNPTNT, Thông tư số 15/2024/TT-BNNPTNT, Thông tư số 09/2025/TT-BNNMT
• Theo khoản 2, khoản 3 Điều 74 Luật Thú y năm 2015; khoản 1, khoản 2 Điều 75, khoản 1, khoản 3 Điều 76 Luật Thú y 2015.

Như vậy, có thể thấy việc tuân thủ các quy định mới, mẫu dấu, hồ sơ và quy trình kiểm tra vệ sinh thú y là bắt buộc đối với các doanh nghiệp hoạt động trong ngành thực phẩm động vật và thức ăn chăn nuôi. Xem văn bản chi tiết tại đây: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Linh-vuc-khac/Van-ban-hop-nhat-18-VBHN-BNNMT-2025-Thong-tu-kiem-soat-giet-mo-va-kiem-tra-ve-sinh-thu-y-665595.aspx.

III. Kết luận và nhận định

Các văn bản pháp luật mới và hợp nhất trong lĩnh vực nông nghiệp, thú y và lâm nghiệp thể hiện bước chuyển quan trọng về mặt quản lý nhà nước, nâng cao tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Doanh nghiệp cần đặc biệt chủ động rà soát, điều chỉnh quy trình quản lý nội bộ, cập nhật mẫu biểu và văn bản pháp lý mới để đảm bảo tuân thủ. Việc phân cấp rõ thẩm quyền kiểm tra, yêu cầu cao về truy xuất nguồn gốc, cũng như kiểm soát chặt chẽ điều kiện vệ sinh thú y, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý và đáp ứng các tiêu chuẩn xuất nhập khẩu quốc tế.

• Khuyến nghị: Doanh nghiệp nên đào tạo lại đội ngũ phụ trách pháp chế, chất lượng, cập nhật thường xuyên các checklist kiểm tra nội bộ; chuẩn hóa nhật ký cơ sở, lưu trữ hồ sơ truy xuất nguồn gốc và rà soát hợp đồng cung ứng/phòng thử nghiệm.
• Lưu ý về rủi ro pháp lý: Không tuân thủ các quy định mới sẽ dẫn đến xử phạt, truy hồi, đình chỉ hoạt động hoặc không được cấp giấy chứng nhận xuất khẩu. Doanh nghiệp xuất khẩu cần chú ý các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 17025, GLOBALG.A.P…
• Các bước cần thực hiện:
  • Rà soát toàn bộ hồ sơ, quy trình, hợp đồng nội bộ;
  • Tổ chức đào tạo, cập nhật chuyên môn liên quan các mảng ATTP, vệ sinh thú y, bảo tồn;
  • Kịp thời liên hệ cơ quan chuyên trách để được hướng dẫn mẫu biểu, chính sách áp dụng mới;
  • Thực hiện kiểm soát nội bộ và kiểm tra định kỳ để phòng ngừa rủi ro.

Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.