Bản tin cập nhật pháp lý về các thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực thanh toán chi phí tố tụng
Quyết định 2526/QĐ-BTC ngày 21/07/2025 của Bộ Tài chính đã chính thức công bố 05 thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực thanh toán chi phí tố tụng. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký với mục tiêu chuẩn hóa quy trình thanh toán, đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm trong sử dụng ngân sách nhà nước cho các khoản chi liên quan đến tố tụng.
Trong bối cảnh thực tiễn tố tụng ngày càng mở rộng, các chi phí phát sinh liên quan đến định giá tài sản, giám định, chi trả cho hội thẩm, bào chữa viên nhân dân và các đối tượng khác thường xuyên tạo ra áp lực đối với cơ quan nhà nước và các đơn vị cung cấp dịch vụ. Việc ban hành Quyết định 2526/QĐ-BTC và các văn bản hướng dẫn kèm theo đáp ứng yêu cầu cấp thiết về minh bạch, nhất quán trong quy trình thủ tục, giảm thiểu rủi ro pháp lý trong giải ngân ngân sách.
Điều đáng chú ý là quy định mới này tác động trực tiếp tới các doanh nghiệp, đơn vị cung cấp dịch vụ định giá, tổ chức giám định chuyên môn, các cá nhân, tổ chức tham gia tố tụng – giúp chuẩn hóa quy trình lưu giữ chứng từ, đảm bảo quyền lợi hợp pháp khi thực hiện thanh toán hoặc đề nghị tạm ứng chi phí tố tụng.
1. Quyết định 2526/QĐ-BTC năm 2025 công bố thủ tục hành chính mới lĩnh vực thanh toán chi phí tố tụng thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính
1.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định số 2526/QĐ-BTC ngày 21/07/2025 của Bộ Tài chính chính thức công bố 05 thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực thanh toán chi phí tố tụng thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính. Danh mục bao gồm quy trình thanh toán/tạm ứng cho các khoản chi phí định giá tài sản, giám định, chi phí cho hội thẩm, bào chữa viên nhân dân và một số đối tượng khác liên quan trong quá trình tố tụng. Văn bản này là căn cứ để chuẩn hóa thủ tục, tăng cường tính minh bạch trong sử dụng ngân sách nhà nước đối với các khoản chi tố tụng.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Mở rộng phạm vi, chuẩn hóa 05 thủ tục hành chính mới gồm: (1) Thủ tục thanh toán chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ; (2) Thủ tục tạm ứng, thanh toán chi phí định giá tài sản; (3) Thủ tục tạm ứng, thanh toán chi phí giám định; (4) Thủ tục thanh toán cho hội thẩm, bào chữa viên nhân dân; (5) Thanh toán chi phí cho người làm chứng, phiên dịch, người tham gia phiên tòa.
- Thời hạn giải quyết hồ sơ nhanh chóng: Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền phải hoàn thành việc thanh toán chi phí tố tụng cho các đối tượng thụ hưởng.
- Minh bạch về thành phần hồ sơ: Phải sử dụng đúng Mẫu số 01 (giấy đề nghị thanh toán) và Mẫu số 02 (giấy đề nghị tạm ứng) ban hành kèm theo Nghị định 204/2025/NĐ-CP. Phải nộp bản chính các hóa đơn, chứng từ hợp pháp chứng minh chi phí phát sinh.
- Bổ sung quy định về phương thức nộp hồ sơ linh hoạt: Hồ sơ có thể được gửi qua dịch vụ bưu chính, nộp trực tiếp hoặc trực tuyến nếu đáp ứng điều kiện hạ tầng kỹ thuật.
- Không phát sinh phí, lệ phí: Toàn bộ quy trình thanh toán chi phí tố tụng không quy định thu phí hành chính đối với người đề nghị.
- Doanh nghiệp có liên quan như các đơn vị định giá tài sản, tổ chức giám định chuyên môn, hội thẩm, bào chữa viên nhân dân cần nắm rõ mô hình lưu trữ chứng từ và quy trình giải ngân chi ngân sách để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp.
1.3 Tham khảo
Theo Điều 1 Quyết định 2526/QĐ-BTC ngày 21/07/2025: “Công bố kèm theo Quyết định này 05 thủ tục hành chính mới ban hành lĩnh vực thanh toán chi phí tố tụng thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính”. Xem thêm tại đây.
Các quy định về thủ tục, thời hạn, hồ sơ chi tiết dẫn chiếu tới: Nghị định 204/2025/NĐ-CP ngày 11/07/2025 của Chính phủ, Pháp lệnh Chi phí tố tụng năm 2024. Xem thêm tại đây.
Bản mẫu giấy đề nghị thanh toán và tạm ứng: Mẫu số 01, Mẫu số 02 đính kèm Nghị định số 204/2025/NĐ-CP. Xem thêm tại đây.
Theo Điều 21, 22, 23, 24 Pháp lệnh Chi phí tố tụng năm 2024: Các khoản chi phí được xác định, kiểm soát và chứng minh qua hóa đơn, chứng từ hợp pháp.
Như vậy, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan cần cập nhật quy trình nội bộ phù hợp để thực hiện chế độ thanh toán chi phí tố tụng đúng chuẩn, tránh rủi ro pháp lý khi tham gia quá trình tố tụng.
Kết luận và nhận định
- Tác động pháp lý: Những quy định mới theo Quyết định 2526/QĐ-BTC và Nghị định 204/2025/NĐ-CP tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch hơn cho doanh nghiệp, tổ chức khi thực hiện thanh toán các khoản chi phí tố tụng từ nguồn ngân sách nhà nước, rút ngắn thời gian xử lý còn tối đa 10 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
- Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần chủ động rà soát bộ chứng từ, áp dụng đúng Mẫu số 01, Mẫu số 02 theo quy định, lưu ý sử dụng và bảo quản hóa đơn, chứng từ hợp pháp liên quan các khoản chi phí tố tụng.
- Rủi ro pháp lý: Việc không tuân thủ về mẫu biểu, trình tự hoặc hồ sơ chứng từ có thể dẫn đến việc từ chối thanh toán, hoặc bị truy cứu trách nhiệm về mặt tài chính đối với khoản chi chưa được kiểm soát.
- Các bước thực hiện: (1) Tham khảo danh mục thủ tục hành chính mới; (2) Rà soát quy trình nội bộ liên quan đến thanh toán chi phí tố tụng; (3) Đào tạo, phổ biến cho bộ phận pháp chế, kế toán các điểm mới; (4) Gửi hồ sơ đúng phương thức quy định (bưu chính, trực tiếp, trực tuyến).
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
