I. Mở đầu
Quyết định 1894/QĐ-TTg ngày 04/09/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình phát triển ngành công nghiệp môi trường (CNMT) Việt Nam giai đoạn 2025-2030. Đây là quy định quan trọng nhằm định hình định hướng, mục tiêu và lộ trình xây dựng ngành công nghiệp môi trường trở thành ngành kinh tế độc lập, hiệu lực từ 04/09/2025.
Trong bối cảnh chuyển dịch xanh toàn cầu, yêu cầu giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn đang ngày càng cấp thiết, Chương trình này ra đời nhằm tăng cường nội lực ngành CNMT, đặt nền móng cho phát triển bền vững và chủ động hội nhập chuỗi cung ứng quốc tế. Đặc biệt quan trọng, khi CNMT được xác định là ngành chiến lược phục vụ phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường lâu dài.
Theo quy định mới này, doanh nghiệp sẽ được tiếp cận chính sách tín dụng xanh, ưu đãi đầu tư, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, và miễn giảm tiền sử dụng đất. Điều đáng chú ý là mục tiêu nội địa hóa sản xuất thiết bị xử lý nước thải, khí thải và chất thải đến năm 2030, cùng với tăng cường chuyển đổi số, thu hút vốn FDI và định hướng xuất khẩu sản phẩm CNMT sẽ mở ra cơ hội lớn cho khối doanh nghiệp liên quan.
II. Nội dung chính
1. Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025 phê duyệt Chương trình phát triển ngành công nghiệp môi trường Việt Nam giai đoạn 2025-2030 do Thủ tướng Chính phủ ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định số 1894/QĐ-TTg ngày 04/09/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã chính thức phê duyệt Chương trình phát triển ngành công nghiệp môi trường (CNMT) Việt Nam giai đoạn 2025-2030. Chương trình xác lập mục tiêu phát triển CNMT trở thành ngành kinh tế độc lập, có khả năng làm chủ công nghệ, chủ động sản xuất cũng như tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu; đồng thời đóng vai trò chiến lược trong bảo vệ môi trường, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải khí nhà kính. Văn bản cũng đưa ra phương hướng phát triển hệ sinh thái CNMT hiện đại, xây dựng nền tảng công nghệ số, khuyến khích hợp tác công – tư và tăng cường đổi mới sáng tạo.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Ưu tiên doanh nghiệp tư nhân: Doanh nghiệp tư nhân được xem là lực lượng trung tâm phát triển CNMT, được hỗ trợ với các chính sách tín dụng xanh, tiếp cận công nghệ và thị trường, cũng như khuyến khích hình thành các tập đoàn công nghệ môi trường quy mô lớn.1
- Hoàn thiện khung pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật: Quyết định yêu cầu rà soát, xây dựng mới hoặc sửa đổi chính sách, bổ sung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, cũng như các chế độ ưu đãi về thuế, hỗ trợ đầu tư cho hàng hóa, dịch vụ CNMT.2
- Mục tiêu cụ thể đến năm 2030: Đặt ra mục tiêu năng lực nội địa hóa và sản xuất thiết bị, công nghệ xử lý nước thải đạt 70% – 80%, khí thải 60% – 70%, chất thải rắn, nguy hại 50% – 70% nhu cầu thị trường trong nước.3
- Tăng cường chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo: Đẩy mạnh phát triển cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ số trong quản trị, sản xuất, chế tạo thiết bị và cảm biến sinh học; hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông minh phục vụ CNMT.4
- Thúc đẩy đầu tư từ nước ngoài và xuất khẩu sản phẩm CNMT: Tăng thu hút vốn FDI, hướng đến xuất khẩu các sản phẩm, thiết bị công nghệ môi trường có ưu thế cạnh tranh.5
- Xây dựng hệ sinh thái, hợp tác đa ngành: Hình thành liên kết giữa doanh nghiệp, viện/trường, cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.
- Chính sách ưu đãi đất đai: Có các chính sách giao đất, cho thuê đất, miễn giảm tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp, cụm, khu CNMT và trung tâm CNMT cấp quốc gia.6
- Kinh phí thực hiện: Kết hợp vốn ngân sách nhà nước và huy động nguồn vốn hợp pháp khác từ doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng, quỹ bảo vệ môi trường.7
1.3 Tham khảo
- Theo điểm 2, Mục I, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Khoản 1, 2, 3, Mục III, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Khoản 2, Mục II, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Khoản 3, Mục III, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Khoản 2, điểm đ, Mục II, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Khoản 4, điểm b, Mục III, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
- Mục IV, Điều 1 Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025
Như vậy, có thể thấy Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025 định hình rõ vai trò chiến lược của ngành công nghiệp môi trường Việt Nam và mở ra nhiều cơ hội hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, đầu tư và hội nhập quốc tế. Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Quyết định 1894/QĐ-TTg năm 2025 dự kiến tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp môi trường trong nước, đồng thời đồng bộ hóa khung pháp lý, nâng cao cạnh tranh và thúc đẩy đầu tư, xuất khẩu. Doanh nghiệp cần chủ động rà soát các tiêu chuẩn kỹ thuật mới, kế hoạch nội địa hóa công nghệ, và tận dụng chính sách ưu đãi đất đai, vốn từ ngân sách nhà nước cũng như các quỹ hỗ trợ.
Khuyến nghị doanh nghiệp:
- Đánh giá lại khả năng đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật mới được ban hành.
- Chủ động nghiên cứu, hợp tác với viện/trường trong chuyển giao công nghệ.
- Phối hợp với các tổ chức tín dụng, quỹ bảo vệ môi trường để tiếp cận nguồn vốn xanh và chính sách ưu đãi.
- Triển khai chuyển đổi số trong quản trị điều hành và sản xuất.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các rủi ro pháp lý liên quan đến việc không đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hoặc sử dụng sai các ưu đãi đầu tư có thể phát sinh khi các quy định mới được áp dụng rộng rãi. Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật quy định về đất đai, thuế, môi trường nhằm bảo đảm tuân thủ đầy đủ.
Doanh nghiệp nên:
- Phân tích chi tiết tác động của các chính sách ưu đãi mới đối với hoạt động kinh doanh.
- Thiết lập bộ phận pháp chế chuyên trách theo dõi các cập nhật luật liên quan.
- Tham gia các chương trình đào tạo, hội thảo chuyển giao công nghệ do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp tổ chức.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
