I. Mở đầu
Bản tin pháp lý ngày 29/07/2025 cập nhật một loạt văn bản quan trọng trong lĩnh vực Tài chính, bao gồm các quy định mới về hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), cải cách thủ tục hành chính tài chính và công khai quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2023.
Những văn bản đáng chú ý lần này gồm có: Công văn 2648/CT-CS và Công văn 2639/CT-CS của Cục Thuế về chính sách thuế GTGT đối với xuất nhập khẩu tại chỗ và xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ; Quyết định 2562/QĐ-BTC triển khai Nghị định 118/2025/NĐ-CP về cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong ngành tài chính; và Quyết định 2557/QĐ-BTC công bố quyết toán NSNN năm 2023. Hầu hết các văn bản này có hiệu lực ngay hoặc hướng dẫn thực hiện các quy định hiện hành, giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng.
Bối cảnh ban hành các quy định mới là yêu cầu tăng cường minh bạch thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách Nhà nước nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và đảm bảo ổn định vĩ mô trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.
Các thay đổi này sẽ tác động trực tiếp đến quy trình hoàn thuế của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, yêu cầu về minh bạch tài chính, cũng như cải thiện môi trường kinh doanh thông qua việc cải cách thủ tục hành chính và tiết giảm chi phí tuân thủ.
II. Nội dung chính
1. Công văn 2648/CT-CS năm 2025 chính sách thuế giá trị gia tăng do Cục Thuế ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Công văn 2648/CT-CS do Cục Thuế ban hành ngày 24/07/2025 hướng dẫn về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ. Văn bản làm rõ thẩm quyền quyết định hoàn thuế GTGT và nhấn mạnh sự phối hợp giữa cơ quan Thuế và Hải quan trong xác minh, giải quyết hồ sơ hoàn thuế.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Điều đáng chú ý là quyền quyết định hoàn thuế GTGT hiện được phân cấp đến Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Cục trưởng Cục Thuế, Chi cục trưởng Chi cục Thuế và Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực theo khoản 11 Điều 6 Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi khoản 1 Điều 76 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH141.
- Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các cơ quan Thuế và Hải quan phải phối hợp chặt chẽ trong việc xác minh tính hợp lệ của hồ sơ và xử lý hoàn thuế đối với xuất nhập khẩu tại chỗ. Các chỉ đạo phối hợp đã được quy định tại Công văn số 558/TCT-CS ngày 20/02/2024, Công văn số 4694/TCHQ-GSQL ngày 01/10/2024 và Công văn số 758/CT-CS ngày 22/4/2025.
- Đặc biệt quan trọng: Doanh nghiệp cần lưu giữ đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan xuất nhập khẩu tại chỗ và chuẩn bị phối hợp với các cơ quan chức năng để đảm bảo tiến trình xử lý hoàn thuế được suôn sẻ.
- Trong bối cảnh này, đề nghị Thuế thành phố Hồ Chí Minh căn cứ quy định pháp luật về thuế GTGT, Luật Quản lý thuế, các quy định liên quan và thực tiễn hồ sơ để thực hiện việc xét hoàn thuế phù hợp thẩm quyền.
1.3 Tham khảo
- Luật số 56/2024/QH15, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14.
Trích dẫn: “Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Cục trưởng Cục Thuế, Chi cục trưởng Chi cục Thuế, Chi Cục trưởng Chi cục Thuế khu vực quyết định việc hoàn thuế đối với trường hợp hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế.” (khoản 11 Điều 6 Luật số 56/2024/QH15) - Các công văn hướng dẫn liên quan: Công văn số 558/TCT-CS ngày 20/02/2024; Công văn số 4694/TCHQ-GSQL ngày 01/10/2024; Công văn số 758/CT-CS ngày 22/4/2025
Như vậy, có thể thấy vấn đề phân cấp thẩm quyền xét hoàn thuế và yêu cầu phối hợp giữa hai ngành Thuế – Hải quan đã được làm rõ, giúp doanh nghiệp chủ động trong việc chuẩn bị hồ sơ. Xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Công văn 2639/CT-CS năm 2025 về chính sách thuế giá trị gia tăng do Cục Thuế ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Công văn 2639/CT-CS (ngày 23/07/2025) do Cục Thuế ban hành nhằm hướng dẫn chính sách thuế giá trị gia tăng (*GTGT*) trong các trường hợp xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ và quy định liên quan đến hoàn thuế GTGT. Văn bản giải đáp các thắc mắc về điều kiện hoàn thuế, xác định số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ và phương thức hạch toán khi có nhiều hoạt động kinh doanh hoặc dự án đầu tư.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Điều kiện hoàn thuế giá trị gia tăng: Trường hợp cơ sở kinh doanh trong tháng hoặc quý có hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên thì được hoàn thuế GTGT theo tháng/quý1. Ngoài ra, doanh nghiệp phải hạch toán riêng số thuế GTGT đầu vào phục vụ cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu. Nếu không tách riêng được, doanh nghiệp xác định theo tỷ lệ doanh thu hàng hóa xuất khẩu trên tổng doanh thu của các kỳ khai thuế liên quan.
- Hồ sơ khai thuế và phân tách dự án đầu tư: Khi cùng một loại thuế, người nộp thuế có nhiều hoạt động kinh doanh thì khai chung trên một hồ sơ, trừ trường hợp dự án đầu tư thuộc diện được hoàn thuế GTGT – khi đó cần lập hồ sơ khai thuế riêng cho từng dự án2. Cơ quan thuế sẽ căn cứ vào hồ sơ thực tế và các văn bản hướng dẫn để xử lý.
- Bổ sung quy trình quản lý thuế: Cục Thuế nhấn mạnh, cơ quan thuế cần thực hiện hướng dẫn và xử lý căn cứ trên thực tiễn hồ sơ doanh nghiệp, đồng thời tuân thủ quy định về kỷ cương, kỷ luật khi ban hành văn bản chính sách thuế.
2.3 Tham khảo
- Theo Khoản 3 Điều 1 Luật số 106/2016/QH13 ngày 06/04/2016 sửa đổi, bổ sung Khoản 1, 2 Điều 13 Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12 và được sửa đổi bởi Luật số 31/2013/QH13: “Cơ sở kinh doanh có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên của hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu được hoàn thuế giá trị gia tăng theo tháng/quý.”
- Khoản 2 Điều 7 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về hồ sơ khai thuế: “Trường hợp người nộp thuế vừa đang hoạt động, vừa có dự án đầu tư thuộc diện hoàn thuế GTGT thì phải lập hồ sơ khai riêng cho từng dự án đầu tư.”
- Điều 14, Điều 18 Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính (được sửa đổi, bổ sung theo Thông tư số 25/2018/TT-BTC): Nguyên tắc khấu trừ và hoàn thuế GTGT đầu vào.
Như vậy, có thể thấy doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ điều kiện và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác khi đề nghị hoàn thuế GTGT xuất khẩu để tránh rủi ro pháp lý và bị xử lý hành chính về thuế. Xem văn bản chi tiết tại đây.
3. Quyết định 2562/QĐ-BTC năm 2025 về Kế hoạch thực hiện Nghị định 118/2025/NĐ-CP thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận Một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản
3.2 Những điểm cần lưu ý
- Kế hoạch nhấn mạnh yêu cầu kiện toàn, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự và cơ sở vật chất tại Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính, đồng thời áp dụng các giải pháp công nghệ thông tin phục vụ thủ tục hành chính hiện đại theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
- Đảm bảo phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, định kỳ báo cáo kết quả thực hiện, kịp thời tháo gỡ vướng mắc và nâng cao hiệu quả phục vụ doanh nghiệp, người dân trong giải quyết thủ tục hành chính tài chính.
- Tổ chức khảo sát, rà soát, xây dựng và trình ban hành các quy trình nội bộ, quy trình điện tử đối với thủ tục hành chính được thực hiện qua Bộ phận Một cửa, đảm bảo minh bạch, hiệu quả, phù hợp với chuyển đổi số ngành tài chính.
- Triển khai đánh giá chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính qua quy chế đánh giá thời gian thực trên môi trường điện tử.
- Kết nối hệ thống thông tin giải quyết TTHC với Cổng Dịch vụ công quốc gia, cơ sở dữ liệu quốc gia để đảm bảo xác thực, chia sẻ và giải quyết TTHC không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
- Đẩy mạnh truyền thông, phổ biến các quy định mới và kết quả triển khai, kịp thời hướng dẫn địa phương, doanh nghiệp và cập nhật các danh mục TTHC đủ điều kiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình/một phần.
3.3 Tham khảo
Theo Khoản 1 Mục I Kế hoạch kèm theo Quyết định 2562/QĐ-BTC: “Bảo đảm triển khai kịp thời, thống nhất và hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính thực hiện tại Nghị định số 118/2025/NĐ-CP…”
Theo Khoản 2, 3 Mục II Kế hoạch: “Sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, nhân sự, quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và bố trí trụ sở, trang thiết bị của Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính…”
Theo Khoản 3, 4 Mục III Kế hoạch: “Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ có trách nhiệm… Tổ chức phổ biến và phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí tuyên truyền hiệu quả về kết quả triển khai thực hiện Nghị định số 118/2025/NĐ-CP tại Bộ Tài chính…”
Theo các nhiệm vụ cụ thể tại Phụ lục Kế hoạch: Ban hành, rà soát, xây dựng, tổ chức thực hiện quy chế, quy trình, danh mục thủ tục hành chính; phối hợp bố trí nhân sự; cải tiến hệ thống công nghệ thông tin phục vụ thực hiện thủ tục hành chính tài chính một cách số hóa, liên thông và hiệu quả.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
4. Quyết định 2557/QĐ-BTC năm 2025 công bố công khai quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2023 do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành
4.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định 2557/QĐ-BTC ngày 23/07/2025 của Bộ Tài chính công bố công khai số liệu quyết toán ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2023. Theo đó, tổng thu NSNN đạt 1.770.776 tỷ đồng, vượt 9,3% so với dự toán; tổng chi NSNN là 1.936.912 tỷ đồng, giảm 6,7% so với dự toán; bội chi NSNN ở mức 291.564 tỷ đồng (2,83 % GDP), thấp hơn dự báo đầu năm.
4.2 Những điểm cần lưu ý
- Số thu vượt dự toán, số chi tiết kiệm/quản lý hiệu quả: Tổng thu NSNN vượt 150.032 tỷ đồng so với dự toán, chủ yếu nhờ 11/12 khoản thu nội địa đều tăng, đặc biệt thu từ doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI và ngoài quốc doanh, cũng như các khoản thu về đất, khoáng sản. Trong khi đó, chi NSNN được quản lý chặt chẽ, giảm mạnh so với kế hoạch.
- Bội chi ngân sách và nợ công thấp hơn trần cho phép: Quyết toán bội chi năm 2023 chỉ còn 291.564 tỷ đồng, thấp hơn hẳn dự toán ban đầu (455.500 tỷ đồng), tỷ lệ bội chi/GDP thực tế là 2,83 % (so với 4,42 % kế hoạch). Dư nợ công năm 2023 đạt 36,07 % GDP, đảm bảo dưới ngưỡng cảnh báo.
- Chính sách ưu đãi, miễn giảm thuế, phí cho doanh nghiệp: Năm 2023 tiếp tục triển khai mạnh các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất với tổng số tiền lên tới 264,6 nghìn tỷ đồng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Dù vậy, thu nội địa vẫn vượt dự toán nhờ chính sách điều hành và sự phục hồi sản xuất.
- Quản lý chi và giải ngân đầu tư công: Chi đầu tư phát triển gần tiệm cận dự toán, song giải ngân vốn đầu tư trung ương còn tồn đọng. Bộ Tài chính nhấn mạnh đẩy mạnh kiểm soát quản lý chi, chuyển nguồn cho năm sau đối với các khoản chưa đủ điều kiện giải ngân nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn công.
- Chỉ tiêu tài chính hỗ trợ ổn định vĩ mô: Lạm phát được kiểm soát ở mức 3,25 %, tăng trưởng GDP đạt 5,05 %, các chính sách an sinh xã hội thực hiện tốt, góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô.
4.3 Tham khảo
- Theo Điều 1 Quyết định 2557/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Tài chính:
“Công bố công khai số liệu quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023 theo các biểu kèm theo Quyết định này.”1 - Theo Nghị quyết số 223/2025/QH15 ngày 27/06/2025 của Quốc hội:
“Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023.”2 - Theo Điều 10 Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015:
Quy định các nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước và các khoản chi ngân sách.3 - Theo Thông tư số 343/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016:
Hướng dẫn thực hiện công khai ngân sách nhà nước cho doanh nghiệp và cộng đồng.
1: Điều 1 Quyết định 2557/QĐ-BTC năm 2025; 2: Nghị quyết 223/2025/QH15 ngày 27/06/2025; 3: Điều 10 Luật Ngân sách Nhà nước 2015.
Kết luận:
Doanh nghiệp cần chủ động cập nhật diễn biến chính sách ngân sách; phân tích tác động của các chính sách miễn, giảm thuế, phí áp dụng năm 2023 và năm tiếp theo; tối ưu hóa kế hoạch tài chính dựa trên kết quả quyết toán NSNN năm 2023 cũng như các quy định mới ban hành.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Các quy định, hướng dẫn mới về thẩm quyền và quy trình hoàn thuế GTGT cùng các cơ chế phối hợp giữa cơ quan Thuế và Hải quan giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý, đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế xuất khẩu, nhưng đồng thời cũng đặt ra yêu cầu rất cao về lưu trữ hồ sơ, chứng từ và hợp tác thực chất với cơ quan quản lý.
Việc kiện toàn, số hóa thủ tục hành chính tài chính sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và yên tâm hơn trong các giao dịch với Bộ phận Một cửa, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia.
- Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần rà soát, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ xuất nhập khẩu, linh hoạt trong hạch toán thuế và tận dụng chính sách hỗ trợ miễn, giảm thuế phí. Chủ động cập nhật quy trình thực hiện tại Bộ phận Một cửa cũng như tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng để đảm bảo lợi ích tối đa.
- Lưu ý: Nguy cơ bị xử phạt hành chính về thuế vẫn cao nếu doanh nghiệp không hạch toán tách bạch, không lưu trữ hồ sơ đúng quy định hoặc chậm cập nhật các quy trình mới của Bộ Tài chính/Cục Thuế.
- Các bước cần thực hiện: (1) Đánh giá lại toàn bộ quy trình nội bộ liên quan đến hoàn thuế; (2) Đào tạo nhân sự về quy trình một cửa, hồ sơ chứng từ; (3) Theo sát thông báo, hướng dẫn của cơ quan Thuế, Tài chính; (4) Phân tích, tận dụng tối đa các ưu đãi thuế phí dành cho năm 2023 và 2025.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.