I. Mở đầu
Ngày 19/06/2025, Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 (“Văn bản hợp nhất về hướng dẫn bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn”) chính thức được công bố, có hiệu lực từ 01/07/2025. Đây là văn bản hợp nhất các quy định hướng dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn theo các Thông tư của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tích hợp các cập nhật mới nhất về trách nhiệm quản lý, kiểm tra, kiểm soát chất lượng nước, cũng như quy trình phối hợp giữa các cơ quan liên quan.
Ngoài ra, Công điện số 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm chỉ đạo khẩn các biện pháp ứng phó với bão số 3 – một thiên tai dự báo ảnh hưởng nghiêm trọng tới khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ. Đây là động thái quyết liệt, đòi hỏi các doanh nghiệp và địa phương nâng cao mức độ chủ động ứng phó, bảo đảm an toàn cho người và tài sản.
Trong bối cảnh nhiều địa phương đang đối mặt với nguy cơ thiếu nước sạch, bão lũ nghiêm trọng, các quy định mới này đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc định hướng và chuẩn hóa công tác phòng ngừa rủi ro, nâng cao trách nhiệm pháp lý, cũng như bảo vệ quyền lợi, sức khỏe cộng đồng. Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT góp phần thống nhất cơ chế phối hợp, giám sát và kiểm soát chất lượng nước sạch khu vực nông thôn. Đồng thời, Công điện 117/CĐ-TTg đặt ra yêu cầu cao về ứng phó khẩn cấp trước thảm họa thiên nhiên, đồng bộ từ trung ương đến địa phương, doanh nghiệp.
Như vậy, có thể thấy, các quy định trên dự kiến sẽ tạo ra tác động trực tiếp đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cấp nước, vận hành cơ sở hạ tầng, sản xuất nông nghiệp và cả doanh nghiệp có cơ sở sản xuất tại vùng nguy cơ thiên tai. Doanh nghiệp không chỉ cần tuân thủ quy trình về kiểm soát, kiểm tra rủi ro nước sạch mà còn phải thường xuyên cập nhật, điều chỉnh phương án phòng ngừa và ứng phó sự cố thiên tai nhằm giảm thiểu gián đoạn hoạt động, đảm bảo an toàn cho nhân sự và tài sản.
II. Nội dung chính
1. Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư hướng dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 tổng hợp các quy định hướng dẫn về cấp nước an toàn khu vực nông thôn, bao gồm quy trình xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn trong phạm vi tỉnh, các quy định về kiểm tra, kiểm soát rủi ro, trách nhiệm các bên liên quan và đảm bảo chất lượng nước sạch cho hộ gia đình khu vực nông thôn. Tài liệu hợp nhất này tích hợp các sửa đổi cập nhật theo Thông tư số 20/2025/TT-BNNMT ngày 19/06/2025, bảo đảm thực thi thống nhất và hiệu quả từ ngày 01/07/2025.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Hiệu lực và phạm vi áp dụng: Thông tư hợp nhất có hiệu lực từ ngày 28/02/2023, áp dụng đối với tất cả cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động xây dựng, phê duyệt, thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn và các hoạt động thu, xử lý, trữ nước hộ gia đình nông thôn.
(Theo Điều 1 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Quy định mới về phân cấp trách nhiệm: Sở Nông nghiệp và Môi trường (thay cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) chủ trì phối hợp với UBND cấp tỉnh, xã trong toàn bộ quy trình xây dựng, phê duyệt, kiểm tra và giám sát các kế hoạch cấp nước an toàn.
(Theo Điều 6, Điều 11 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT, khoản 5 Điều 6 Thông tư 20/2025/TT-BNNMT). - Nội dung kế hoạch cấp nước an toàn (kênh tỉnh và công trình riêng lẻ): Quy định khắt khe về xây dựng, phê duyệt, điều chỉnh kế hoạch; chi tiết quy trình nhận đề xuất, tổng hợp, phê duyệt và các đợt kiểm tra định kỳ, đột xuất. Yêu cầu bắt buộc xây dựng kịch bản kiểm soát rủi ro, giải pháp sự cố và bảo lưu hồ sơ.
(Theo Điều 5, 6, 7, 8 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Chính sách bảo vệ nguồn nước và phòng ngừa, ứng phó rủi ro: Cần xây dựng quy trình kiểm soát từ nguồn, xử lý, lưu trữ, phân phối đến khách hàng. Đơn vị cấp nước phải chuẩn bị phương án dự phòng cho trường hợp mất nước kéo dài trên 48 giờ.
(Theo Điều 4, Điều 12 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Thu, trữ, xử lý nước an toàn cho hộ gia đình: Hộ gia đình phải thực hiện các biện pháp thu, trữ, xử lý nước theo hướng dẫn chuyên môn; chủ động giám sát, lắp đặt thiết bị lọc khi có khuyến cáo; kịp thời thông báo khi phát hiện nước không an toàn.
(Theo Điều 13, 14, 15 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Ràng buộc trách nhiệm và cơ chế phối hợp đa cấp: Quy định rõ ràng trách nhiệm của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, UBND các cấp, đơn vị cấp nước và hộ gia đình trong việc duy trì và kiểm tra chất lượng nước.
(Theo Điều 16, 17, 19, 20 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Quy định về kiểm tra, đánh giá nội bộ và độc lập: Đơn vị cấp nước chịu trách nhiệm kiểm tra, đánh giá định kỳ tối thiểu 2 lần/năm và báo cáo theo phụ lục mẫu; Sở Nông nghiệp và Môi trường giám sát độc lập, công khai kết quả kiểm tra trên website.
(Theo Điều 10, 11 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT). - Quy định chuyển tiếp: Các kế hoạch đã được phê duyệt trước ngày có hiệu lực tiếp tục thực hiện đến khi có kế hoạch mới.
(Theo Điều 22 Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT).
1.3 Tham khảo
- Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư hướng dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành (xem văn bản).
- Thông tư số 23/2022/TT-BNNPTNT ngày 29/12/2022 về hướng dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn.
- Thông tư số 20/2025/TT-BNNMT ngày 19/06/2025 quy định phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực thủy lợi.
- Nghị định số 117/2007/NĐ-CP và Nghị định số 124/2011/NĐ-CP về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch.
Kết luận: Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 mang tính hướng dẫn toàn diện, đảm bảo sự đồng bộ trong cấp nước an toàn khu vực nông thôn và nhấn mạnh trách nhiệm pháp lý của các bên liên quan. Xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Công điện 117/CĐ-TTg năm 2025 khẩn trương triển khai ứng phó khẩn cấp với bão số 3 do Thủ tướng Chính phủ điện
2.1 Tóm tắt văn bản
Công điện số 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và cơ quan liên quan khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó khẩn cấp với bão số 3 – một cơn bão có cường độ rất mạnh, nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Theo dự báo, bão sẽ gây gió mạnh, mưa lớn, nguy cơ cao lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt trên diện rộng.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Bảo đảm an toàn cho hoạt động trên biển, đảo: Tập trung kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền thoát khỏi khu vực nguy hiểm hoặc về nơi trú tránh an toàn; kiên quyết không để người dân ở lại tàu, lồng bè, chòi canh khi bão đổ bộ. Chủ động cấm biển nếu cần thiết căn cứ tình hình thực tế.
- Bảo đảm an toàn khu vực ven biển và đất liền: Rà soát, sơ tán người dân khỏi vùng nguy cơ sạt lở, lũ quét, ngập sâu; chuẩn bị lực lượng, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm theo phương châm “bốn tại chỗ”. Gia cố các nhà xưởng, công trình hạ tầng và chủ động khắc phục sự cố đảm bảo hoạt động không gián đoạn.
- Thông tin liên lạc và ứng phó khẩn cấp: Bộ Nông nghiệp & Môi trường tổ chức theo dõi, cung cấp dự báo, hướng dẫn ứng phó phù hợp cho các địa phương; các bộ, ngành thành lập đoàn công tác phối hợp địa phương chỉ đạo trực tiếp tại địa bàn quan trọng.
- Công tác truyền thông: Đẩy mạnh truyền thông về tình hình bão, hướng dẫn người dân kỹ năng phòng ngừa, ứng phó sự cố.
- Chỉ đạo và giám sát thực hiện: Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chỉ đạo, Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc triển khai và kịp thời báo cáo Thủ tướng các vấn đề phát sinh.
2.3 Tham khảo
Theo nội dung Công điện 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ: “Bộ trưởng các Bộ… tập trung chỉ đạo triển khai kịp thời công tác ứng phó với bão, mưa lũ… đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân và Nhà nước, hạn chế thấp nhất những thiệt hại do bão gây ra.” (Điều 1 Công điện 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ)1.
Như vậy, có thể thấy, doanh nghiệp cần rà soát phương án ứng phó thiên tai, liên tục cập nhật thông tin và thực hiện các biện pháp phòng ngừa được khuyến nghị từ cơ quan Nhà nước, đặc biệt tại các khu vực nguy cơ cao.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Tác động đối với doanh nghiệp: Các văn bản mới này gia tăng yêu cầu về quản trị rủi ro, giám sát và hợp tác đa cấp trong lĩnh vực cấp nước và ứng phó thiên tai. Doanh nghiệp trong lĩnh vực cấp nước cần chú trọng xây dựng, rà soát lại kế hoạch cấp nước an toàn; tuân thủ yêu cầu phân cấp trách nhiệm, thiết lập kịch bản kiểm soát rủi ro, phương án dự phòng cho sự cố mất nước kéo dài. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh tại khu vực rủi ro bão lũ, cần tích hợp các kịch bản ứng phó khẩn cấp vào phương án sản xuất, chuẩn bị nhu yếu phẩm, phương tiện và phương án bảo vệ tài sản.
Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần chủ động:
- Rà soát, cập nhật và thực hiện nghiêm túc các kế hoạch ứng phó rủi ro thiên tai theo hướng dẫn của Nhà nước;
- Lập hồ sơ lưu trữ, báo cáo đầy đủ kết quả kiểm tra nội bộ tiêu chuẩn nước sạch;
- Thường xuyên trao đổi, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị cung cấp nước tại địa phương;
- Huấn luyện, hướng dẫn nhân sự kỹ năng phòng ngừa, ứng phó sự cố liên quan đến thiên tai, nước sạch; xây dựng phương án dự phòng cụ thể cho từng vị trí sản xuất kinh doanh.
Lưu ý về rủi ro pháp lý: Doanh nghiệp vi phạm quy trình về kiểm soát chất lượng nước, không xây dựng kế hoạch ứng phó thiên tai hoặc không thực hiện báo cáo định kỳ sẽ đối mặt nguy cơ xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý.
Hướng dẫn thực hiện:
- Xem xét, rà soát lại các hợp đồng dịch vụ cấp nước, đảm bảo tuân thủ các quy định mới;
- Bổ sung các tiêu chí kiểm soát, đánh giá nội bộ định kỳ tối thiểu 2 lần/năm đối với chất lượng nước sạch;
- Tăng cường đăng ký, dự phòng nguồn cấp nước, kho vật tư thiết yếu phục vụ hoạt động sản xuất trong mùa mưa bão;
- Phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng trong các đợt kiểm tra đột xuất, chủ động thông tin khi phát hiện vấn đề liên quan đến an toàn nguồn nước hoặc rủi ro thiên tai.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.