I. Mở đầu
Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư số 23/2022/TT-BNNPTNT và Thông tư số 20/2025/TT-BNNMT về cấp nước an toàn khu vực nông thôn đã được ban hành, có hiệu lực từ ngày 28/02/2023 với các quy định cập nhật về quản lý, quy trình cấp nước và trách nhiệm các cơ quan liên quan. Công điện 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo ứng phó khẩn cấp với bão số 3, khẳng định an toàn tính mạng và tài sản của người dân là ưu tiên tối thượng.
Trong bối cảnh chịu tác động mạnh từ biến đổi khí hậu, tình trạng thiên tai bất thường (bão, lũ lụt) và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nguồn nước khu vực nông thôn, việc ban hành và hợp nhất các văn bản này là bước chuyển quan trọng để tăng cường quản lý, minh bạch trách nhiệm, chủ động kiểm soát rủi ro trong hoạt động cấp nước và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.
Đặc biệt, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực môi trường, cấp nước và sản xuất – vận tải tại Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ sẽ chịu tác động đáng kể từ các quy định về lập kế hoạch, kiểm soát quy trình vận hành, phối hợp ứng phó thiên tai và công khai, minh bạch thông tin. Việc nắm bắt kịp thời quy định mới cũng như tổ chức thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát sẽ là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro pháp lý và vận hành ổn định.
II. Nội dung chính
1. Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất Thông tư hướng dẫn thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành
1.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BNNMT năm 2025 hợp nhất các quy định tại Thông tư số 23/2022/TT-BNNPTNT và các sửa đổi, bổ sung của Thông tư số 20/2025/TT-BNNMT. Thông tư này hướng dẫn hoàn chỉnh về cấp nước an toàn khu vực nông thôn ở cấp tỉnh và từng công trình cấp nước tập trung, đồng thời quy định về quy trình, trách nhiệm quản lý, cơ chế kiểm tra, đánh giá và tiêu chí an toàn trong hoạt động cấp nước sạch. Đối tượng áp dụng là các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng nước nông thôn. Thông tư có hiệu lực từ ngày 28/02/2023 và cập nhật các nhiệm vụ, phân quyền mới theo sửa đổi năm 2025.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Phạm vi và đối tượng điều chỉnh được mở rộng: Áp dụng cho toàn bộ các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến lập, duyệt và thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn, bao gồm cả công tác thu, xử lý, trữ nước hộ gia đình khu vực nông thôn. (Theo Điều 1 Thông tư hợp nhất)
- Yêu cầu và quy trình xây dựng kế hoạch cấp nước an toàn: Mỗi kỳ kế hoạch 5 năm, nội dung kế hoạch từ đánh giá hiện trạng cho đến giải pháp kiểm soát rủi ro, bảo đảm kinh phí và phương án ứng phó khi gián đoạn cấp nước trên 48 giờ. Quy trình lập, phê duyệt, điều chỉnh kế hoạch gắn trách nhiệm rõ ràng cho từng cấp chính quyền và đơn vị cấp nước (Theo Điều 5, 6, 7 Thông tư hợp nhất[3]).
- Tiêu chuẩn, nguyên tắc vận hành và yêu cầu kiểm soát sự cố: Các công trình phải đáp ứng đủ về chất lượng, số lượng nước, vận hành theo quy trình, có biện pháp dự phòng và kiểm tra, đánh giá nội bộ/độc lập định kỳ, đột xuất. Hệ quả kiểm tra liên tiếp hai năm “không đạt” sẽ bị loại khỏi danh mục công trình cấp nước an toàn (Theo Điều 4, 8, 10, 11 Thông tư hợp nhất).
- Quy định đặc biệt về thu, trữ và xử lý nước an toàn hộ gia đình: Hướng dẫn chi tiết áp dụng nguồn nước, thiết bị lọc, khử trùng và trách nhiệm của hộ gia đình, chính quyền xã trong kiểm tra, báo cáo và hướng dẫn giám sát chất lượng nước (Theo Điều 13, 14, 15, 19 Thông tư hợp nhất).
- Sửa đổi, bổ sung về thẩm quyền, phân cấp quản lý nhà nước: Sở Nông nghiệp và Môi trường là đầu mối thay cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; trách nhiệm, quyền hạn của từng cấp chính quyền và đơn vị cấp nước được phân định rõ, đặc biệt trong kiểm tra, đánh giá, báo cáo, và xử lý sự cố theo các sửa đổi tại Thông tư 20/2025/TT-BNNMT[4].
- Cơ chế phối hợp và công khai thông tin: Bắt buộc công khai kết quả kiểm tra trên website UBND tỉnh và minh bạch thông tin liên quan đến cấp nước an toàn để cộng đồng và khách hàng giám sát. (Theo Điều 11, 20 Thông tư hợp nhất).
- Hiệu lực, quy định chuyển tiếp: Kế hoạch phê duyệt trước ngày 28/02/2023 tiếp tục thực hiện. Các quy trình về phân quyền, trách nhiệm và chuyển tiếp thực hiện theo hướng dẫn mới của Thông tư hợp nhất. (Theo Điều 21, 22 Thông tư hợp nhất).
1.3 Tham khảo
- Theo khoản 1 Điều 6 Thông tư số 20/2025/TT-BNNMT: “Trước ngày 30/3 của năm trước kỳ kế hoạch, Sở Nông nghiệp và Môi trường gửi văn bản hướng dẫn…”
- Điều 8 Thông tư số 23/2022/TT-BNNPTNT, được hợp nhất, về nội dung lập kế hoạch cấp nước an toàn đối với từng công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung.
- Điều 11, khoản 3 Thông tư hợp nhất về kiểm tra, đánh giá độc lập định kỳ và công khai kết quả kiểm tra.
- Điều 20 Thông tư hợp nhất về trách nhiệm đơn vị cấp nước trong xác định ranh giới, bảo vệ công trình, đề xuất phương án và thực hiện công khai thông tin thực hiện cấp nước an toàn.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
2. Công điện 117/CĐ-TTg năm 2025 khẩn trương triển khai ứng phó khẩn cấp với bão số 3 do Thủ tướng Chính phủ điện
2.1 Tóm tắt văn bản
Bản công điện số 117/CĐ-TTg do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 20/07/2025 đưa ra các chỉ đạo khẩn về ứng phó với bão số 3 – cơn bão mạnh di chuyển nhanh, có khả năng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó nhấn mạnh an toàn tính mạng, tài sản người dân là ưu tiên cao nhất. Các bộ, ngành và địa phương nằm trong vùng ảnh hưởng cần chủ động triển khai biện pháp phòng, tránh, giảm thiểu thiệt hại về người và cơ sở hạ tầng theo phương châm ứng phó khẩn cấp , tuân thủ chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện số 112/CĐ-TTg trước đó.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Các địa phương trong vùng dự báo ảnh hưởng (Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ) phải chủ động tổ chức sơ tán dân tại các khu vực nhà yếu, nguy cơ sạt lở, vùng trũng thấp, chuẩn bị lực lượng, phương tiện và nhu yếu phẩm ứng phó theo phương châm “bốn tại chỗ”; đồng thời, kiểm soát chặt chẽ giao thông và thực hiện biện pháp phòng ngừa sự cố.
- Đảm bảo an toàn hoạt động trên biển: Tổ chức kêu gọi, hướng dẫn tàu thuyền di chuyển khỏi vùng nguy hiểm; nghiêm cấm người dân ở lại trên tàu, lồng bè, chòi canh khi bão đổ bộ, chủ động thực hiện cấm biển theo diễn biến thời tiết.
- Đảm bảo an toàn cho hệ thống công trình hạ tầng, sản xuất: Gia cố, bảo vệ nhà xưởng, hệ thống viễn thông, lưới điện; chủ động dự phòng vật tư, phương tiện, phương án để duy trì vận hành liên tục trước, trong và sau bão.
- Bổ sung chỉ đạo từ Bộ, ngành Trung ương: Giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo công tác đê điều, hồ chứa thủy lợi, sản xuất nông nghiệp an toàn; các bộ theo ngành phụ trách lập tổ công tác phối hợp điều hành tại địa phương trọng điểm.
- Tăng cường truyền thông: Đưa tin kịp thời về diễn biến, hướng dẫn người dân kỹ năng phòng, chống bão, mưa lũ, giảm thiểu rủi ro.
2.3 Tham khảo
Theo Công điện số 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ:
“Bộ trưởng các Bộ… và các bộ, ngành, địa phương trong phạm vi ảnh hưởng của bão tiếp tục tập trung chỉ đạo triển khai kịp thời công tác ứng phó với bão, mưa lũ… để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân và Nhà nước, hạn chế thấp nhất những thiệt hại do bão gây ra.”1
1. Điều 1, Công điện 117/CĐ-TTg ngày 20/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Để biết chi tiết nội dung chỉ đạo, xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Quy định mới về cấp nước an toàn khu vực nông thôn và chỉ đạo ứng phó khẩn cấp với thiên tai đặt ra nhiều yêu cầu chặt chẽ về lập kế hoạch, kiểm soát vận hành cũng như minh bạch thông tin cho các doanh nghiệp có liên quan. Tác động lớn nhất đến doanh nghiệp là nghĩa vụ tuân thủ quy trình mới, chịu sự giám sát, đánh giá định kỳ/độc lập và nguy cơ bị loại khỏi danh mục công trình an toàn nếu không đáp ứng tiêu chí trong hai năm liên tiếp.
- Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần chủ động rà soát toàn bộ quy trình cấp nước, vận hành, bảo trì, đào tạo nhân sự về ứng phó sự cố và tăng cường minh bạch các kết quả đánh giá.
- Lưu ý rủi ro pháp lý: Vi phạm quy định về lập/phê duyệt kế hoạch, thiếu minh bạch hoặc không phối hợp công khai thông tin sẽ làm tăng nguy cơ xử phạt, mất uy tín và cơ hội đầu tư.
- Các bước cần thực hiện:
- Khẩn trương xây dựng kế hoạch cấp nước an toàn giai đoạn mới theo yêu cầu từng địa phương.
- Định kỳ kiểm tra, đánh giá độc lập công trình và phối hợp chặt với Sở Nông nghiệp và Môi trường để cập nhật hướng dẫn mới.
- Bố trí nguồn lực vật tư, nhân lực và chuẩn bị sẵn phương án ứng phó thiên tai trong mùa mưa bão.
- Công khai minh bạch thông tin chất lượng nước, tình trạng vận hành cho khách hàng và chính quyền địa phương.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
