I. Mở đầu
Quyết định 2498/QĐ-BTC ngày 17/07/2025 do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành về việc bổ sung các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan cho người xuất cảnh, nhập cảnh, chính thức có hiệu lực kể từ ngày ký (17/07/2025). Ngoài ra, Công điện 113/CĐ-TTg ngày 19/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ tập trung vào các giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy, thúc đẩy phát triển logistics quốc gia. Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất các nghị định về điều kiện, trình tự, thủ tục mở, đóng sân bay chuyên dùng do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành.
Trong bối cảnh nhu cầu quản lý hoạt động xuất nhập khẩu và phát triển vận tải ngày càng tăng, việc bổ sung cửa khẩu mới và cải cách chính sách logistics là rất cần thiết nhằm tạo điều kiện cho dòng luân chuyển hàng hóa, giảm chi phí và nâng cao tính compliance pháp lý cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, hệ thống hóa việc mở, đóng sân bay chuyên dùng giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, thực hiện các thủ tục hành chính chuyên ngành, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – quốc phòng bền vững.
Điều đáng chú ý là các quy định nêu trên sẽ tác động trực tiếp tới doanh nghiệp xNK, vận tải và logistics thông qua việc mở rộng khả năng thông quan tại Quảng Ninh, ưu đãi, đơn giản hóa thủ tục đầu tư vận tải thủy, đồng thời giảm thiểu rủi ro pháp lý trong các dự án khai thác sân bay chuyên dùng.
II. Nội dung chính
1. Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 bổ sung Danh sách các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh
1.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định số 2498/QĐ-BTC ngày 17/07/2025 do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành, quy định về việc bổ sung các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh. Theo đó, cửa khẩu Hoành Mô và lối thông quan Bắc Phong Sinh (thuộc Quảng Ninh) chính thức được bổ sung vào danh sách áp dụng tờ khai hải quan theo mẫu ban hành kèm theo Thông tư số 120/2015/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 52/2017/TT-BTC).
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Bổ sung cửa khẩu mới: Cửa khẩu Hoành Mô và lối thông quan Bắc Phong Sinh thuộc Quảng Ninh chính thức có hiệu lực áp dụng tờ khai hải quan dành cho người xuất cảnh, nhập cảnh theo mẫu quy định.
- Bãi bỏ văn bản trước đây: Quyết định này bãi bỏ Quyết định số 2286/QĐ-BTC ngày 26/09/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, khẳng định thay đổi về địa điểm áp dụng tờ khai hải quan.
- Áp dụng ngay: Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký (17/07/2025), tác động tức thời đến các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu qua 2 cửa khẩu mới bổ sung.
- Khuyến nghị thực tiễn: Doanh nghiệp và người xuất nhập cảnh cần rà soát ngay quy trình khai báo hải quan, chuẩn bị đầy đủ mẫu tờ khai theo đúng quy định tại Thông tư 120/2015/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 52/2017/TT-BTC) để đảm bảo tuân thủ và hạn chế rủi ro chậm trễ tại cửa khẩu.
1.3 Tham khảo
- Theo Điều 1 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính: “Bổ sung cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh theo mẫu ban hành kèm theo Thông tư số 120/2015/TT-BTC ngày 14/8/2015 được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 52/2017/TT-BTC…”1
- Theo Điều 2 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính: “Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký. Bãi bỏ Quyết định số 2286/QĐ-BTC ngày 26 tháng 9 năm 2024 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.”2
- Theo Khoản 1 Điều 1 Thông tư 120/2015/TT-BTC và Khoản 1 Điều 1 Thông tư 52/2017/TT-BTC sửa đổi, bổ sung quy định về mẫu tờ khai hải quan cho người xuất cảnh, nhập cảnh.3
Xem văn bản chi tiết tại đây.
1. Điều 1 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính
2. Điều 2 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính
3. Khoản 1 Điều 1 Thông tư 120/2015/TT-BTC ngày 14/8/2015; Khoản 1 Điều 1 Thông tư 52/2017/TT-BTC ngày 19/5/2017 của Bộ Tài chính
2. Công điện 113/CĐ-TTg năm 2025 thực hiện giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải do Thủ tướng Chính phủ điện
2.1 Tóm tắt văn bản
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Thúc đẩy xã hội hóa đầu tư: Yêu cầu các bộ rà soát, hoàn thiện chính sách, khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, nguồn nhân lực và công nghệ (theo điểm a khoản 1 và điểm b khoản 2 Công điện 113/CĐ-TTg).
- Cải tiến hạ tầng và quy hoạch: Ưu tiên nâng cấp, đầu tư các tuyến, cảng, bến tại vùng kinh tế động lực như Bắc Bộ, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và các tuyến trọng điểm sông Hồng, Sài Gòn, Cái Mép – Thị Vải… (theo điểm b khoản 1 và điểm d khoản 1 Công điện 113/CĐ-TTg).
- Hỗ trợ tài chính – tín dụng: Đề xuất các chính sách ưu đãi, đảm bảo nguồn vốn đầu tư công trung hạn và tín dụng ưu đãi cho đóng mới, cải hoán phương tiện vận tải thủy (theo điểm a, d, đ khoản 2 Công điện 113/CĐ-TTg).
- Đơn giản hóa thủ tục và ứng dụng công nghệ: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong đăng kiểm, cấp phép, quản lý vận tải và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, vận hành khai thác (theo điểm c khoản 1 Công điện 113/CĐ-TTg).
- Liên kết đa ngành, đa phương thức: Tích hợp quy hoạch logistics, kho bãi, trung tâm phân phối với giao thông thủy; thúc đẩy kết nối vận tải thủy với các phương thức khác, đảm bảo an ninh, môi trường và phát triển bền vững (theo điểm a, b khoản 7 và toàn bộ khoản 6 Công điện 113/CĐ-TTg).
- Vai trò tăng kiểm tra, xử lý vi phạm: Giao UBND các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm hành lang bảo vệ luồng tuyến, cảng bến, đảm bảo lưu thông an toàn, thông suốt (theo điểm d khoản 7 Công điện 113/CĐ-TTg).
2.3 Tham khảo
Theo toàn bộ Công điện số 113/CĐ-TTg ngày 19/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện các giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy, thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải.Như vậy, có thể thấy, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics & vận tải cần chủ động nghiên cứu, tận dụng các chính sách mới về đầu tư, tài chính ưu đãi và đổi mới quy trình để nâng cao hiệu quả hoạt động. Xem văn bản chi tiết tại đây.
3. Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất Nghị định quy định điều kiện, trình tự, thủ tục mở, đóng sân bay chuyên dùng do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 tổng hợp các quy định hiện hành về điều kiện, trình tự, thủ tục mở và đóng sân bay chuyên dùng dưới sự quản lý của Bộ Quốc phòng. Văn bản này nhằm chuẩn hóa, hệ thống hóa quy trình pháp lý phục vụ công tác quản lý, vận hành các sân bay chuyên dùng trên phạm vi toàn quốc, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu khai thác, đóng cửa sân bay chuyên dùng.
3.2 Những điểm cần lưu ý
- Điều kiện mở, đóng sân bay chuyên dùng được hợp nhất cụ thể, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, tra cứu và thực hiện thủ tục hành chính liên quan.
- Trình tự, thủ tục xin cấp phép mở, đóng sân bay chuyên dùng sẽ tuân thủ theo hướng dẫn chi tiết tại nội dung hợp nhất, bao gồm hồ sơ, quy trình nộp và xét duyệt, tạo sự minh bạch và nhất quán giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư, doanh nghiệp khai thác cũng được quy định rõ, đảm bảo an toàn, an ninh hàng không, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế quốc phòng.
- Hiệu lực pháp lý: Văn bản hợp nhất này giúp loại bỏ các điểm chồng chéo, bất nhất từ các nghị định trước đó, nâng cao compliance pháp lý (tuân thủ) cho doanh nghiệp.
3.3 Tham khảo
Theo Điều 6 Nghị định hợp nhất kèm theo Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025: “Tổ chức, cá nhân có nhu cầu mở, đóng sân bay chuyên dùng phải chuẩn bị hồ sơ theo quy định, nộp về Cục Tác chiến – Bộ Quốc phòng để xem xét, thẩm định theo trình tự tại văn bản này. Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ trả lời bằng văn bản về việc chấp thuận hoặc không chấp thuận”1.
(1) Điều 6, Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP ngày 17/07/2025
Do Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 hiện tại chưa có cập nhật đầy đủ nội dung chi tiết trên hệ thống, doanh nghiệp, tổ chức nên tải về văn bản đầy đủ để chủ động nghiên cứu, cập nhật các hướng dẫn mới nhất.
Xem văn bản chi tiết tại đây.
III. Kết luận và nhận định
Như vậy, các quy định mới về bổ sung cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan, định hướng phát triển vận tải đường thủy và chuẩn hóa thủ tục sân bay chuyên dùng sẽ tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ giảm chi phí và tăng tính minh bạch cho doanh nghiệp trong lĩnh vực logistics & vận tải.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp:
- Chủ động cập nhật, rà soát và điều chỉnh quy trình xuất nhập cảnh, khai báo hải quan cho phù hợp các cửa khẩu mới theo Thông tư số 120/2015/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 52/2017/TT-BTC).
- Tận dụng chính sách đầu tư, ưu đãi tài chính, ứng dụng công nghệ mới và liên kết đa phương thức trong vận tải thủy để tối ưu hóa hiệu quả chuỗi cung ứng.
- Đối với doanh nghiệp khai thác sân bay chuyên dùng, cần chủ động nghiên cứu Văn bản hợp nhất, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, thực hiện đúng quy trình mở/đóng theo quy định hợp nhất.
Lưu ý về rủi ro pháp lý:
- Việc không tuân thủ mẫu tờ khai và quy định mới có thể dẫn đến đình trệ, xử phạt tại cửa khẩu.
- Chậm trễ trong cập nhật, tận dụng các chính sách ưu đãi về đầu tư vận tải thủy có thể ảnh hưởng năng lực cạnh tranh trên thị trường logistics.
Các bước cần thực hiện:
- Rà soát các văn bản, thông báo nội bộ tới các bộ phận nghiệp vụ liên quan.
- Đào tạo, hướng dẫn nhân viên về mẫu tờ khai mới, cập nhật quy trình tác nghiệp tại cửa khẩu.
- Làm việc với cơ quan chức năng và tải về văn bản gốc để đảm bảo cập nhật hướng dẫn hợp nhất mới nhất về thủ tục sân bay chuyên dùng.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
