Bản tin pháp lý – Ngày 23 tháng 7 năm 2025 – Danh mục: Logistics & vận tải

I. Mở đầu

Bản tin pháp lý tuần này tổng hợp các văn bản pháp luật mới nhất liên quan đến lĩnh vực logistics và vận tải tại Việt Nam. Cụ thể, gồm:
– Quyết định 2498/QĐ-BTC ngày 17/07/2025 về bổ sung danh sách cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan cho người xuất nhập cảnh.
– Công điện 113/CĐ-TTg ngày 19/07/2025 của Thủ tướng chỉ đạo giải pháp phát triển vận tải đường thủy, thúc đẩy logistics.
– Công văn 6640/VPCP-CN ngày 17/07/2025 phê duyệt nhiệm vụ lập điều chỉnh quy hoạch hệ thống cảng hàng không.
– Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP ngày 17/07/2025 hợp nhất điều kiện, trình tự, thủ tục mở đóng sân bay chuyên dùng.
Các văn bản trên đều có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2025, là căn cứ quan trọng để doanh nghiệp cập nhật và điều chỉnh quy trình tuân thủ.

Bối cảnh ban hành các văn bản trên, xuất phát từ yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động xuất nhập cảnh, vận tải, logistics, cũng như phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế và chuyển đổi xanh.

Đặc biệt với các doanh nghiệp liên quan tới lĩnh vực vận tải, xuất nhập khẩu và hạ tầng, việc cập nhật danh sách cửa khẩu mới, kế hoạch phát triển vận tải thủy, điều chỉnh quy hoạch cảng hàng không, cùng quy định về mở/đóng sân bay chuyên dùng sẽ có tác động trực tiếp tới hoạt động vận hành, logistics chuỗi cung ứng và kế hoạch đầu tư trong giai đoạn tới.

II. Nội dung chính

1. Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 bổ sung Danh sách các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành

1.1 Tóm tắt văn bản

Quyết định số 2498/QĐ-BTC ngày 17/07/2025 do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành nhằm bổ sung Danh sách các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh. Văn bản này tập trung bổ sung các cửa khẩu trực thuộc tỉnh Quảng Ninh (bao gồm cửa khẩu Hoành Mô và lối thông quan Bắc Phong Sinh) áp dụng mẫu tờ khai quy định tại Thông tư 120/2015/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 52/2017/TT-BTC). Quyết định này thay thế và bãi bỏ Quyết định 2286/QĐ-BTC ngày 26/9/2024.

1.2 Những điểm cần lưu ý

Bổ sung thêm cửa khẩu áp dụng: Theo quy định mới này, hai vị trí thuộc tỉnh Quảng Ninh là Cửa khẩu Hoành Mô và lối thông quan Bắc Phong Sinh thuộc cửa khẩu Hoành Mô được bổ sung vào danh sách các cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan cho người xuất, nhập cảnh¹.
Thay thế văn bản pháp lý cũ: Quyết định này đồng thời bãi bỏ Quyết định số 2286/QĐ-BTC ngày 26/9/2024. Việc này nhằm đảm bảo cập nhật nhất quán và đầy đủ các điểm kiểm soát trên thực tế².
Hiệu lực thi hành ngay: Quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký (17/07/2025). Doanh nghiệp cần cập nhật nhanh các thủ tục xuất nhập cảnh người tại các cửa khẩu mới được bổ sung để đảm bảo tuân thủ³.
Căn cứ pháp lý liên quan: Việc bổ sung này dựa trên các văn bản pháp lý hiện hành như Nghị định số 87/2017/NĐ-CP, Thông tư 120/2015/TT-BTC và Thông tư 52/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính về quản lý tờ khai hải quan với người xuất nhập cảnh.

1.3 Tham khảo

Theo Điều 1 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính: “Bổ sung cửa khẩu áp dụng tờ khai hải quan dùng cho người xuất cảnh, nhập cảnh…”
Theo Điều 2 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính: “Bãi bỏ Quyết định số 2286/QĐ-BTC ngày 26 tháng 9 năm 2024…”
Theo Điều 2 Quyết định 2498/QĐ-BTC năm 2025 của Bộ Tài chính: “Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký…”
Thông tư số 120/2015/TT-BTC ngày 14/8/2015 và Thông tư số 52/2017/TT-BTC ngày 19/5/2017 của Bộ Tài chính.

Đặc biệt quan trọng, các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu liên quan cần rà soát quy trình và đảm bảo tuân thủ mẫu tờ khai mới. Xem văn bản chi tiết tại đây.

2. Công điện 113/CĐ-TTg năm 2025 thực hiện giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải do Thủ tướng Chính phủ điện

2.1 Tóm tắt văn bản

Công điện 113/CĐ-TTg ngày 19/07/2025 của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển vận tải đường thủy, thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải. Công điện tập trung vào việc tạo điều kiện thuận lợi để tận dụng hiệu quả hạ tầng sông ngòi, bờ biển dài, phát triển vận tải thủy nội địa và ven biển nhằm giảm chi phí, tăng khả năng kết nối, đảm bảo an ninh, giảm phát thải khí nhà kính, góp phần phát triển kinh tế bền vững và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050.

2.2 Những điểm cần lưu ý

Rà soát, sửa đổi và hoàn thiện chính sách pháp luật liên quan tới đầu tư, xây dựng, quản lý phương tiện, phát triển hạ tầng vận tải thủy, với trọng tâm là thu hút nguồn lực xã hội hóa. Thời hạn hoàn thành trong tháng 9/2025.
Theo khoản 1 điểm a, b, Công điện 113/CĐ-TTg.
Cập nhật quy hoạch, ưu tiên đầu tư đa phương thức cho các tuyến vận tải thủy và cảng bến nội địa, đặc biệt tại các vùng kinh tế động lực như Bắc Bộ, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo khoản 1 điểm b, d, Công điện 113/CĐ-TTg.
Ưu đãi tài chính, tín dụng và chính sách để thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào vận tải thủy (ưu đãi thuế, phí, vốn vay ưu đãi cho đóng mới, cải hoán phương tiện theo tiêu chuẩn).
Đơn giản hóa thủ tục hành chính trong các lĩnh vực đăng kiểm, cấp phép, quản lý phương tiện, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển logistics.
Theo khoản 1 điểm c, khoản 6 điểm a, b Công điện 113/CĐ-TTg.
Xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu chuyển sang sử dụng dịch vụ vận tải thủy nội địa nhằm giảm chi phí chuỗi cung ứng.
Theo khoản 5 Công điện 113/CĐ-TTg.
Đẩy nhanh quy hoạch, bố trí quỹ đất cho cảng, kho bãi, trung tâm logistics gắn với vận tải thủy; báo cáo kết quả theo định kỳ.
Theo khoản 7 và khoản 8 Công điện 113/CĐ-TTg.
Chú trọng an ninh, an toàn giao thông, kiểm tra, xử lý các vi phạm hành lang bảo vệ luồng tuyến cảng biển, bảo đảm lưu thông thông suốt.
Theo khoản 4 và khoản 7 điểm d Công điện 113/CĐ-TTg.

2.3 Tham khảo

Công điện số 113/CĐ-TTg ngày 19/07/2025 về việc thực hiện giải pháp phát triển hiệu quả vận tải đường thủy thúc đẩy phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải.
Theo khoản 1, khoản 2, khoản 3, khoản 4, khoản 5, khoản 6, khoản 7, khoản 8, khoản 9 Công điện 113/CĐ-TTg năm 2025.
Như vậy, có thể thấy việc chủ động tiếp cận, triển khai các giải pháp mới theo chỉ đạo tại Công điện 113/CĐ-TTg sẽ góp phần nâng cao năng lực logistics và hiệu quả hoạt động vận tải thủy nội địa của doanh nghiệp. Xem văn bản chi tiết tại đây.

3. Công văn 6640/VPCP-CN năm 2025 phê duyệt nhiệm vụ lập điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng hàng không do Văn phòng Chính phủ ban hành

3.1 Tóm tắt văn bản

Công văn 6640/VPCP-CN ngày 17/07/2025 của Văn phòng Chính phủ chính thức phê duyệt chủ trương lập nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng hàng không trên phạm vi toàn quốc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ nghiên cứu, rà soát, bổ sung các cảng hàng không mới (như Măng Đen, Vân Phong) đúng trình tự, thủ tục theo quy định mới về điều chỉnh quy hoạch thuộc thẩm quyền rút gọn.

3.2 Những điểm cần lưu ý

Bổ sung Cảng hàng không Măng Đen và Vân Phong vào quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 dựa trên kiến nghị của Bộ Xây dựng.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại Điều 54a Luật Quy hoạch (được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15 ngày 29/11/2024). Khi đủ điều kiện và căn cứ, Bộ trưởng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.
Yêu cầu đánh giá an toàn không lưu, đảm bảo không chồng lấn, xung đột với các quy hoạch khác trong quá trình điều chỉnh.
Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm về việc rà soát và đảm bảo đủ căn cứ pháp lý, thực tiễn, tuân thủ đúng quy trình.

3.3 Tham khảo

Theo Điều 54a Luật Quy hoạch được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15 ngày 29/11/2024: “Bộ trưởng được giao tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia, lập quy hoạch vùng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.” (Điểm b khoản 6)

Như vậy, có thể thấy doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hạ tầng hàng không, xây dựng, logistics cần theo dõi sát các đợt rà soát, bổ sung quy hoạch để chủ động cập nhật chiến lược đầu tư, phát triển. Xem văn bản chi tiết tại đây.

4. Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất Nghị định quy định điều kiện, trình tự, thủ tục mở, đóng sân bay chuyên dùng do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành

4.1 Tóm tắt văn bản

Văn bản hợp nhất số 21/VBHN-BQP ngày 17/07/2025 được ban hành nhằm hợp nhất các quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục mở và đóng sân bay chuyên dùng. Nghị định này là căn cứ pháp lý quan trọng trong quản lý cảng hàng không chuyên dụng, đảm bảo việc mở, đóng sân bay đáp ứng đúng quy định về an ninh, quốc phòng và phát triển kinh tế – xã hội.

4.2 Những điểm cần lưu ý

Điều kiện mở sân bay chuyên dùng: Theo quy định mới này, doanh nghiệp cần bảo đảm các tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật, bảo mật quốc phòng, an toàn hàng không và có sự phê duyệt của Bộ Quốc phòng¹.
Trình tự, thủ tục đóng/mở sân bay: Hồ sơ đề nghị mở, đóng sân bay chuyên dùng phải tuân thủ đầy đủ các bước xét duyệt, thẩm định từ cấp cơ sở đến Bộ Quốc phòng. Thời gian giải quyết hồ sơ được quy định rõ².
Phối hợp giữa các bộ ngành: Điều đáng chú ý là, ngoài Bộ Quốc phòng, các cơ quan liên quan như Bộ GTVT và địa phương cũng được phân định trách nhiệm trong việc thẩm định, giám sát hoạt động của sân bay chuyên dùng.
Xử lý vi phạm: Ngoài ra, luật cũng quy định cụ thể về chế tài đối với hành vi mở, đóng sân bay không tuân thủ đúng quy trình, có thể dẫn tới hậu quả pháp lý nghiêm trọng cho doanh nghiệp.

4.3 Tham khảo

Theo Điều 3, 4 Nghị định số 125/2021/NĐ-CP về điều kiện mở và đóng sân bay chuyên dùng: “Tổ chức, cá nhân được phép mở hoặc đóng sân bay chuyên dùng khi đáp ứng đủ điều kiện về mục đích sử dụng, an ninh, an toàn và có văn bản phê duyệt của Bộ Quốc phòng.”¹
Theo Điều 7, 8 Nghị định số 125/2021/NĐ-CP về trình tự, thủ tục mở và đóng sân bay chuyên dùng: “Hồ sơ đề nghị mở, đóng sân bay chuyên dùng nộp tại Bộ Quốc phòng, thời hạn giải quyết tối đa 60 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.”²

Để đảm bảo tuân thủ và nắm bắt kịp thời các quy định mới, doanh nghiệp cần thường xuyên rà soát cập nhật chính sách liên quan. Xem văn bản chi tiết tại đây.

III. Kết luận và nhận định

Đánh giá tác động: Các văn bản hướng tới mục tiêu hiện đại hóa, tạo thuận lợi cho hoạt động logistics và vận tải, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí, đa dạng hóa tuyến và loại hình dịch vụ trong bối cảnh kinh tế số và hội nhập quốc tế. Việc bổ sung cửa khẩu, phát triển vận tải thủy và cập nhật quy hoạch cảng hàng không sẽ góp phần tối ưu hóa hạ tầng, rút ngắn thời gian, nâng cao an ninh chuỗi cung ứng.

Khuyến nghị cho doanh nghiệp:

Rà soát, cập nhật quy trình xuất nhập cảnh tại các cửa khẩu mới bổ sung (Quyết định 2498/QĐ-BTC); triển khai các hình thức tờ khai và tuân thủ quy định hiện hành.
Chủ động tiếp cận chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong phát triển vận tải đường thủy (Công điện 113/CĐ-TTg).
Theo dõi quá trình rà soát, điều chỉnh quy hoạch cảng hàng không, nắm bắt cơ hội đầu tư hạ tầng hoặc thay đổi phương án logistics, vận tải hàng không (Công văn 6640/VPCP-CN).
Đảm bảo tuân thủ trình tự, điều kiện pháp lý về mở, đóng sân bay chuyên dùng, tránh rủi ro bị xử lý vi phạm (Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP).

Lưu ý về rủi ro pháp lý: Thiếu cập nhật, không nắm bắt kịp quy trình mới ở cửa khẩu và vận tải có thể dẫn tới vi phạm quy định xuất nhập cảnh, logistics, gây trì trệ và gia tăng chi phí tuân thủ.

Bước cần thực hiện: Doanh nghiệp nên thường xuyên rà soát chính sách, phối hợp với bộ phận tư vấn pháp lý nội bộ hoặc đối tác để chuẩn hóa quy trình và tận dụng tối đa các ưu đãi, hỗ trợ mới của Nhà nước.

Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.