Phần mở đầu
Nghị định 206/2025/NĐ-CP được ban hành ngày 24/02/2025 quy định biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định thương mại Việt Nam – Lào giai đoạn 2025-2030. Đồng thời, các chính sách quy hoạch, phát triển cảng hàng không, an toàn và điều kiện vận hành sân bay cũng được cập nhật, thể hiện qua các văn bản pháp luật mới ban hành từ giữa tháng 7/2025.
Trong bối cảnh quá trình hội nhập sâu rộng và yêu cầu tối ưu hoá chi phí trong ngành logistics & vận tải, Việt Nam liên tục ban hành chính sách mới với mục tiêu tăng cường hợp tác thương mại quốc tế, chuẩn hóa an toàn hàng không và hoàn thiện hệ thống quy hoạch sân bay. Những thay đổi pháp lý này phản ánh nỗ lực xây dựng môi trường cạnh tranh hiệu quả, phù hợp cam kết quốc tế và chủ động ứng phó với biến động thị trường.
Điều đáng chú ý là các văn bản pháp luật này sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, vận tải hàng không, chủ đầu tư hạ tầng logistics cũng như các ngành sử dụng nhiều dịch vụ logistics. Doanh nghiệp cần rà soát lại chuỗi cung ứng, hồ sơ xuất nhập khẩu, quy trình vận hành, đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn pháp lý mới và tối đa hóa lợi ích thuế quan.
1. Nghị định 206/2025/NĐ-CP về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định thương mại giữa Việt Nam – Lào giai đoạn 2025-2030
1.1 Tóm tắt văn bản
Nghị định 206/2025/NĐ-CP quy định biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để triển khai Hiệp định thương mại Việt Nam – Lào cho giai đoạn 2025-2030. Nghị định áp dụng từ 24/02/2025, nhằm thúc đẩy thương mại song phương và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa từ Lào, với nhiều mặt hàng được giảm thuế suất về 0% hoặc 50% thuế ATIGA.
1.2 Những điểm cần lưu ý
- Mở rộng đối tượng và phạm vi ưu đãi thuế nhập khẩu: Nghị định quy định rõ danh mục hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ Lào được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 0% hoặc giảm 50% thuế suất ATIGA. Danh mục này được chi tiết tại ba phụ lục đi kèm (Phụ lục I, II, III) (Điều 3, 4, 5, 7, 8).
- Điều kiện để được hưởng ưu đãi thuế quan: Hàng hóa cần có xuất xứ từ Lào, tuân thủ quy tắc về vận chuyển trực tiếp, có Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu S (C/O form S) do cơ quan có thẩm quyền của Lào cấp (Điều 8).
- Hàng hóa nhập khẩu không được hưởng ưu đãi: Danh mục các mặt hàng không được hưởng ưu đãi thuế quan được liệt kê chi tiết tại Phụ lục II (chủ yếu là một số hóa chất, nhiên liệu khoáng, thuốc lá chế biến, xe ô tô đặc biệt, vũ khí, dược phẩm đặc biệt, chất thải, lốp xe đã qua sử dụng,…).
- Áp dụng chế độ hạn ngạch thuế quan đối với một số mặt hàng, như lúa gạo (tối đa 70.000 tấn/năm), lá thuốc lá (3.000 tấn/năm) theo Phụ lục III. Vượt hạn ngạch này thì chỉ áp dụng mức thuế trên phần hạn ngạch (Điều 7).
- Hiệu lực và xử lý chuyển tiếp: Nghị định có hiệu lực từ ngày ký đến hết 24/02/2030. Các tờ khai nhập khẩu từ Lào đã nộp thuế cao hơn trong thời gian trước khi nghị định có hiệu lực, nếu đủ điều kiện sẽ được hoàn thuế nộp thừa (Điều 9).
- Bãi bỏ quy định cũ: Bãi bỏ Nghị định 127/2022/NĐ-CP trước đây về biểu thuế nhập khẩu dành cho hàng hóa từ Lào từ năm 2022 – 2023 (Điều 9.3).
- Điểm nổi bật thực tiễn cho doanh nghiệp: Doanh nghiệp nhập khẩu từ Lào cần chủ động rà soát danh mục HS code để xác định chính xác hàng hóa được hưởng ưu đãi thuế. Cần hoàn thiện hồ sơ xuất xứ và phối hợp sớm với bộ phận logistics để đảm bảo đáp ứng điều kiện hưởng thuế suất ưu đãi. Các ngành chế biến thực phẩm, nông sản, và thuốc lá có thể tận dụng ưu đãi này để tối ưu hoá chi phí nhập khẩu.
1.3 Tham khảo
Theo Điều 1 Nghị định 206/2025/NĐ-CP: “Nghị định này quy định thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt… từ ngày 24 tháng 02 năm 2025 đến hết ngày 24 tháng 02 năm 2030.”
(Điều 1, Nghị định 206/2025/NĐ-CP)
Theo Điều 4 Nghị định 206/2025/NĐ-CP: “Hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ Lào… được áp dụng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt 0% nếu đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 8 Nghị định này.”
(Điều 4, Nghị định 206/2025/NĐ-CP)
Theo Điều 5 Nghị định 206/2025/NĐ-CP: “Hàng hóa nhập khẩu từ Lào, thuộc danh mục hàng hóa quy định tại Phụ lục I… được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt bằng 50% thuế suất Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA)…”
(Điều 5, Nghị định 206/2025/NĐ-CP)
Theo Điều 8 Nghị định 206/2025/NĐ-CP: “Hàng hóa nhập khẩu được áp dụng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt phải đáp ứng đủ các điều kiện sau: 1. Được nhập khẩu từ Lào vào Việt Nam. 2. Đáp ứng các quy định về xuất xứ hàng hóa… và có Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu S…”
(Điều 8, Nghị định 206/2025/NĐ-CP)
Theo Điều 9 Nghị định 206/2025/NĐ-CP: “Nghị định này có hiệu lực từ ngày ký ban hành đến hết ngày 24 tháng 02 năm 2030… Nếu đáp ứng đủ các điều kiện để được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt… thì được cơ quan hải quan xử lý tiền thuế nộp thừa theo quy định…”
(Điều 9, Nghị định 206/2025/NĐ-CP)
Xem thêm tại đây: Nghị định 206/2025/NĐ-CP
2. Công văn 6640/VPCP-CN năm 2025 phê duyệt nhiệm vụ lập điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng hàng không do Văn phòng Chính phủ ban hành
2.1 Tóm tắt văn bản
Công văn 6640/VPCP-CN ngày 17/07/2025 của Văn phòng Chính phủ xác nhận chủ trương đồng ý nghiên cứu, bổ sung các Cảng hàng không Măng Đen và Vân Phong vào Quy hoạch hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm rà soát bảo đảm căn cứ điều chỉnh quy hoạch, thực hiện thủ tục rút gọn theo Điều 54a Luật Quy hoạch được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15.
2.2 Những điểm cần lưu ý
- Đồng ý nghiên cứu bổ sung hai cảng hàng không mới: Cụ thể là Măng Đen và Vân Phong vào quy hoạch hệ thống, mở ra cơ hội đầu tư và phát triển hạ tầng hàng không tại các địa phương.
- Thủ tục rút gọn khi điều chỉnh quy hoạch: Việc điều chỉnh được thực hiện theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại Điều 54a Luật Quy hoạch (sửa đổi bổ sung năm 2024) và thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
- Lưu ý về đánh giá an toàn không lưu và xung đột: Khi lập điều chỉnh quy hoạch, Bộ Xây dựng cần thực hiện đánh giá an toàn không lưu nhằm tránh chồng lấn, xung đột giữa các dự án.
- Báo cáo kết quả thực hiện lên Thủ tướng: Sau khi hoàn tất việc điều chỉnh quy hoạch theo đúng quy định, Bộ Xây dựng có trách nhiệm báo cáo kết quả cho Thủ tướng Chính phủ.
2.3 Tham khảo
Theo điểm b khoản 6 Điều 54a Luật Quy hoạch (sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 ngày 29/11/2024): “Bộ trưởng được giao tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia, lập quy hoạch vùng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.” xem thêm tại đây
Kết luận: Doanh nghiệp và các chủ đầu tư quan tâm đến lĩnh vực hàng không cần cập nhật sát sao diễn biến điều chỉnh quy hoạch, chuẩn bị các phương án đầu tư phù hợp khi các địa phương được bổ sung vào danh mục quy hoạch mới.
3. Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất Nghị định quy định điều kiện, trình tự, thủ tục mở, đóng sân bay chuyên dùng do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành
3.1 Tóm tắt văn bản.
Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP ngày 17/07/2025 là văn bản hợp nhất các quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục mở, đóng sân bay chuyên dùng tại Việt Nam, do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành. Nội dung cập nhật nhằm hướng dẫn doanh nghiệp, tổ chức quản lý và vận hành sân bay chuyên dùng thuận lợi, tuân thủ pháp luật hiện hành.
3.2 Những điểm cần lưu ý.
- Điều kiện mở, đóng sân bay chuyên dùng: Theo quy định mới, cá nhân, tổ chức muốn mở hoặc đóng sân bay chuyên dùng cần đáp ứng các tiêu chí về an ninh, quốc phòng, phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải và nhận được sự chấp thuận của Bộ Quốc phòng.
- Trình tự, thủ tục: Cần chuẩn bị và nộp đầy đủ hồ sơ, bao gồm: đề án mở/đóng sân bay, đánh giá tác động môi trường, các chứng nhận đủ điều kiện hạ tầng và bảo đảm an ninh, an toàn hàng không chuyên dùng.
- Lưu ý về chuyển tiếp: Các sân bay chuyên dùng đang khai thác trước ngày văn bản hợp nhất có hiệu lực phải thực hiện thủ tục rà soát, cập nhật và đảm bảo phù hợp tiêu chuẩn mới.
- Thời hạn giải quyết: Văn bản cũng quy định rõ thời hạn xử lý hồ sơ, thủ tục cấp phép nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp giảm thời gian chờ đợi và chi phí tuân thủ.
3.3 Tham khảo
Theo Điều 3, 4 Nghị định được hợp nhất tại Văn bản hợp nhất 21/VBHN-BQP năm 2025: “Tổ chức, cá nhân đáp ứng đủ các điều kiện về an ninh, quốc phòng, quy hoạch giao thông và được Bộ Quốc phòng chấp thuận mới được mở hoặc đóng sân bay chuyên dùng.”1
4. Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất Nghị định quy định về quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không và các trận địa quản lý, bảo vệ vùng trời tại Việt Nam do Bộ Quốc phòng ban hành
4.1 Tóm tắt văn bản
Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BQP ngày 17/07/2025 do Bộ Quốc phòng ban hành có mục đích hợp nhất các quy định liên quan đến quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không và các trận địa quản lý, bảo vệ vùng trời tại Việt Nam. Văn bản này tập trung điều chỉnh việc kiểm soát, cấp phép, thiết lập cũng như bảo vệ các đối tượng liên quan nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động hàng không dân dụng và quốc phòng.
4.2 Những điểm cần lưu ý
- Quy định chặt chẽ về kiểm soát độ cao chướng ngại vật: Các tổ chức, doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định khi xây dựng, lắp đặt công trình có ảnh hưởng tới hoạt động hàng không hoặc vị trí quản lý, bảo vệ vùng trời.
Theo quy định mới này, mọi cơ sở hạ tầng có khả năng ảnh hưởng đến không phận đều phải được kiểm tra và cấp phép trước khi triển khai thực hiện. - Thủ tục cấp phép và phối hợp quản lý: Văn bản hợp nhất hướng dẫn chi tiết về quy trình, hồ sơ, thẩm quyền của các cơ quan liên quan (Bộ Quốc phòng, Bộ Giao thông Vận tải…) trong việc kiểm tra, giám sát, cấp phép, cũng như trách nhiệm phối hợp trong bảo vệ vùng trời.
Điều đáng chú ý là quy trình phối hợp liên ngành giúp phòng ngừa rủi ro cho doanh nghiệp và giảm thiểu vi phạm hành chính trong lĩnh vực này. - Chế tài và trách nhiệm pháp lý: Ngoài các điều kiện an toàn hàng không, việc vi phạm quy định về độ cao chướng ngại vật hoặc xâm phạm phạm vi quản lý vùng trời sẽ bị xử phạt nghiêm khắc. Doanh nghiệp cần lưu ý cập nhật thường xuyên để tránh rủi ro pháp lý và gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Khuyến nghị đối với doanh nghiệp: Rà soát toàn bộ dự án, cơ sở vật chất, đặc biệt liên quan tới xây dựng, lắp đặt thiết bị cao tầng, cột thu phát sóng, trạm radar… để đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn an toàn hàng không. Chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để thực hiện đúng yêu cầu pháp luật.
4.3 Tham khảo
Theo Điều 3 Nghị định số 32/2016/NĐ-CP ngày 06/05/2016 của Chính phủ quy định rõ: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi xây dựng công trình, lắp đặt thiết bị có độ cao ảnh hưởng tới hoạt động bay phải xin ý kiến chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về hàng không.”1
Văn bản trích dẫn: Văn bản hợp nhất 20/VBHN-BQP năm 2025 hợp nhất Nghị định quy định về quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không và các trận địa quản lý, bảo vệ vùng trời tại Việt Nam. xem thêm tại đây
5. Quyết định 1050/QĐ-CHK năm 2025 về Kế hoạch an toàn hàng không quốc gia Việt Nam Giai đoạn 2025 – 2028 Phiên bản số 01 do Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam ban hành
5.1 Tóm tắt văn bản
Quyết định 1050/QĐ-CHK năm 2025 đã ban hành “Kế hoạch an toàn hàng không quốc gia Việt Nam giai đoạn 2025 – 2028” (NASP), xác định các rủi ro an toàn trọng yếu, mục tiêu quốc gia về an toàn hàng không, lộ trình triển khai các sáng kiến nâng cao an toàn và cam kết thực hiện theo chuẩn quốc tế ICAO, đồng thời đẩy mạnh vai trò giám sát của Cục Hàng không Việt Nam (CAAV). Văn bản đưa ra bộ chỉ tiêu giám sát, mục tiêu giảm tai nạn, nâng cao tỷ lệ thực thi hiệu quả giám sát an toàn, tăng cường năng lực hệ thống quản lý an toàn quốc gia và tổ chức quá trình giám sát kết quả định kỳ, minh bạch cho các bên liên quan.
5.2 Những điểm cần lưu ý
- Kế hoạch NASP giai đoạn 2025-2028 tập trung vào 6 nhóm nguy cơ an toàn trọng yếu: bay điều khiển đâm vào địa hình (CFIT), mất kiểm soát trên không (LOC-I), va chạm trên không (MAC), trượt/chệch khỏi đường băng (RE), sự xâm nhập đường băng (RI), va chạm động vật hoang dã (BIRD). Đây là các nguy cơ được xác lập dựa trên phân tích dữ liệu báo cáo bắt buộc, tự nguyện, điều tra sự cố, kết quả giám sát quốc tế của ICAO và thực tiễn khai thác ở Việt Nam.
- Mục tiêu đến năm 2028: – Duy trì xu hướng giảm tỷ lệ tai nạn hàng không quốc gia (national accident rate), xây dựng hệ thống giám sát hiệu quả, nâng tỷ lệ thực thi (EI) các yếu tố giám sát tối thiểu 75 % trên toàn bộ các lĩnh vực. – Triển khai đầy đủ State Safety Programme (SSP) cho Việt Nam trước năm 2028.
- Lộ trình hành động cụ thể: Xây dựng/ban hành các chương trình an toàn đường băng, đội an toàn đường băng, quy trình giám sát hệ thống, đào tạo, hướng dẫn bắt buộc liên tục đối với nhà khai thác, nhân viên kỹ thuật, đội ngũ kiểm soát không lưu, quản lý sân bay, phòng ngừa va chạm động vật… với chỉ số đo lường định lượng, định kỳ kiểm tra, đánh giá và báo cáo kết quả.
- Tăng cường trách nhiệm và phối hợp: CAAV giữ vai trò điều phối, phối hợp chặt chẽ với ngành công an, quốc phòng, doanh nghiệp vận tải hàng không, doanh nghiệp quản lý cảng hàng không và các bên liên quan nhằm triển khai đồng bộ các sáng kiến nâng cao an toàn (SEIs).
- Yếu tố tổ chức, pháp lý trọng điểm: Đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống pháp luật hàng không, nâng tỷ lệ thực thi hiệu quả các yêu cầu ICAO; thành lập cơ quan điều tra sự cố độc lập; chuẩn hóa quy trình báo cáo sự cố, thu thập, phân tích, bảo vệ và chia sẻ dữ liệu an toàn đúng chuẩn quốc tế.
- Doanh nghiệp cần lưu ý: Xây dựng, duy trì, cập nhật hệ thống quản lý an toàn nội bộ theo mô hình SMS, chủ động phối hợp với cơ quan quản lý báo cáo sự cố, tuân thủ các quy định/advisory, chuẩn bị nguồn lực đạt yêu cầu giám sát của CAAV, tăng cường đào tạo, rà soát quy trình vận hành để giảm rủi ro phù hợp lộ trình quốc gia.
5.3 Tham khảo
Theo Điều 1 Quyết định 1050/QĐ-CHK năm 2025: “Ban hành Kế hoạch an toàn hàng không quốc gia Việt Nam giai đoạn 2025-2028 Phiên bản số 01 ở Phụ lục đính kèm.”
Theo Điều 2 Quyết định 1050/QĐ-CHK năm 2025: “Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.”
Theo khoản 1.5 Phụ lục NASP: “Các mục tiêu an toàn quốc gia gồm: giữ tỷ lệ tai nạn ở mức thấp, tăng EI các yếu tố giám sát trên 75 %, triển khai SSP trước năm 2028…”
Theo khoản 2-3 Phụ lục NASP: “Chương trình hành động ưu tiên theo SEI (Safety Enhancement Initiative), phối hợp với khuyến nghị từ ICAO GASP, AP-RASP và nhóm RASG-APAC.”
Xem thêm tại đây: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-thong-Van-tai/Quyet-dinh-1050-QD-CHK-2025-Ke-hoach-an-toan-hang-khong-quoc-gia-Viet-Nam-2025-2028-665273.aspx
KẾT LUẬN / NHẬN ĐỊNH
Tác động tổng thể: Các chính sách mới về thuế nhập khẩu ưu đãi, quy hoạch hàng không và quản lý an toàn sẽ tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể, mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, logistics, đầu tư xây dựng cảng hàng không và dịch vụ vận tải.
Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần chủ động rà soát danh mục hàng hóa, mã HS để xác định đối tượng hưởng ưu đãi thuế, chuẩn bị đầy đủ chứng từ xuất xứ, phối hợp chặt chẽ với bộ phận logistics nhằm tận dụng tối đa ưu đãi theo Nghị định 206/2025/NĐ-CP. Ngoài ra, các doanh nghiệp tham gia phát triển hạ tầng sân bay cần cập nhật quy hoạch mới, chủ động nắm bắt tiến trình điều chỉnh, hoàn thiện hồ sơ đầu tư phù hợp.
Lưu ý rủi ro pháp lý: Không tuân thủ điều kiện về xuất xứ, vận chuyển trực tiếp hoặc lỗi về hồ sơ có thể dẫn đến mất ưu đãi thuế quan và phát sinh rủi ro truy thu thuế. Đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng, doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ quy trình xin cấp phép công trình liên quan hàng không, đảm bảo an toàn và hợp tác đầy đủ với các cơ quan quản lý nhà nước.
Hướng dẫn thực hiện:
- Rà soát ngay tính hợp lệ xuất xứ của hàng hóa nhập khẩu từ Lào.
- Đối chiếu mã HS với phụ lục quy định tại Nghị định 206/2025/NĐ-CP.
- Xây dựng kế hoạch tuân thủ các quy định về an toàn hàng không, phối hợp tập huấn cho cán bộ vận hành và cập nhật sớm các thay đổi trong quy trình cấp phép đầu tư xây dựng.
- Làm việc sớm với đối tác logistics trong và ngoài nước để dự phòng kịch bản kiểm soát chặt hơn về thủ tục, điều kiện vận chuyển, giấy phép, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và yêu cầu thực tiễn mới.
Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.
