Trong nhiều giao dịch dân sự và kinh doanh nhỏ, các bên thường thỏa thuận bằng lời nói mà không lập thành văn bản. Điều này đặt ra một câu hỏi pháp lý quan trọng: Hợp đồng miệng có giá trị pháp lý không? Nếu xảy ra tranh chấp, tòa án có công nhận hợp đồng bằng lời nói hay không?
1. Hợp đồng miệng là gì?
Hợp đồng miệng là thỏa thuận được xác lập bằng lời nói giữa hai hoặc nhiều bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự mà không có văn bản ghi nhận.
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, về nguyên tắc, hợp đồng có thể được xác lập bằng:
- Văn bản
- Lời nói (miệng)
- Hành vi cụ thể
Như vậy, pháp luật Việt Nam không bắt buộc mọi hợp đồng đều phải lập thành văn bản. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những trường hợp bắt buộc phải có văn bản theo quy định riêng.
2. Hợp đồng miệng có hiệu lực khi nào?
Hợp đồng miệng vẫn có giá trị pháp lý nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Các bên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự
- Nội dung không trái pháp luật, đạo đức xã hội
- Hình thức không bị pháp luật bắt buộc phải lập thành văn bản
Tuy nhiên, hợp đồng miệng thường gặp khó khăn khi xảy ra tranh chấp vì:
- Khó chứng minh điều khoản đã thỏa thuận
- Không có bằng chứng rõ ràng về sự tồn tại và nội dung hợp đồng
3. Khi nào hợp đồng bắt buộc phải lập thành văn bản?
Pháp luật quy định một số loại hợp đồng bắt buộc phải lập thành văn bản, ví dụ:
- Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất
- Hợp đồng góp vốn bằng bất động sản
- Hợp đồng thuê nhà trên 6 tháng
- Hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên (theo Bộ luật Lao động)
Nếu các loại hợp đồng trên chỉ được thực hiện bằng lời nói, thì có thể bị coi là vô hiệu.
4. Bằng chứng nào để chứng minh hợp đồng miệng?
Trong thực tế xét xử, tòa án có thể công nhận hợp đồng miệng nếu có đủ bằng chứng xác minh. Một số loại bằng chứng bao gồm:
- Đoạn ghi âm, ghi hình quá trình thỏa thuận
- Tin nhắn, email xác nhận thỏa thuận
- Lời khai của bên thứ ba (nhân chứng)
- Biên nhận tiền, chứng từ chuyển khoản có ghi mục đích cụ thể
Việc chuẩn bị bằng chứng là yếu tố then chốt nếu muốn bảo vệ quyền lợi trong tranh chấp liên quan đến hợp đồng miệng.
5. TLSFirm tư vấn & giải quyết tranh chấp hợp đồng miệng
- Tư vấn hiệu lực pháp lý của hợp đồng miệng theo từng trường hợp cụ thể
- Hướng dẫn thu thập và xây dựng hệ thống chứng cứ
- Soạn thảo hợp đồng văn bản thay thế hợp đồng miệng
- Đại diện giải quyết tranh chấp tại tòa hoặc thông qua hòa giải
Liên hệ TLSFirm để nhận tư vấn pháp lý miễn phí và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bạn.
Kết luận
Hợp đồng miệng có thể có giá trị pháp lý, nhưng tiềm ẩn rủi ro cao nếu không có bằng chứng rõ ràng. Để hạn chế rủi ro pháp lý, nên lập văn bản cho mọi giao dịch quan trọng, dù giữa người quen hay đối tác lâu năm.
Đội ngũ luật sư tại TLSFirm luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong việc soạn thảo, thẩm định và giải quyết tranh chấp hợp đồng.