Bản tin pháp lý – Ngày 21 tháng 9 năm 2025 – Danh mục: Ngân hàng

I. Mở đầu

Thông tư 27/2025/TT-NHNN được ban hành ngày 15/09/2025 bởi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hướng dẫn chi tiết việc thực hiện Luật Phòng, chống rửa tiền số 14/2022/QH15. Thông tư này có hiệu lực áp dụng cho các tổ chức tài chính, tổ chức/cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan cùng các tổ chức, cá nhân có giao dịch liên quan đến đối tượng này.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng ban hành Quyết định 2070/QĐ-TTg vào ngày 16/09/2025 phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực ngân hàng, nhằm giảm chi phí tuân thủ, thúc đẩy sự minh bạch và hỗ trợ doanh nghiệp.

Trong bối cảnh Việt Nam tăng cường kiểm soát hoạt động tài chính, các quy định mới về phòng, chống rửa tiền và thủ tục hành chính ngân hàng sẽ góp phần nâng cao chất lượng quản trị, bảo vệ lợi ích công cộng và thúc đẩy thị trường tài chính phát triển bền vững. Đặc biệt, các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng cần lưu ý và chủ động cập nhật để đáp ứng các yêu cầu pháp lý ngày một chặt chẽ.

II. Nội dung chính

1. Thông tư 27/2025/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện Luật Phòng, chống rửa tiền do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành

1.1 Tóm tắt văn bản

Thông tư số 27/2025/TT-NHNN ngày 15/09/2025 hướng dẫn chi tiết thực hiện một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền số 14/2022/QH15. Thông tư áp dụng đối với tổ chức tài chính, tổ chức/cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan và các tổ chức, cá nhân giao dịch với các đối tượng này. Nội dung chính bao gồm: quy trình đánh giá, quản lý rủi ro rửa tiền; phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền; chế độ báo cáo giao dịch có giá trị lớn, giao dịch đáng ngờ, giao dịch chuyển tiền điện tử; yêu cầu về công nghệ, nhân sự và đào tạo phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.

1.2 Những điểm cần lưu ý

• Phương pháp đánh giá rủi ro về rửa tiền: Áp dụng phương pháp chấm điểm các tiêu chí nguy cơ rửa tiền và mức độ phù hợp của quy định nội bộ. Theo đó, mức độ rủi ro được xác định theo thang điểm 1-5 với quy định chi tiết về điểm số, trọng số của từng tiêu chí. Việc đánh giá và cập nhật rủi ro thực hiện định kỳ hàng năm, hoàn thành báo cáo chậm nhất vào 31/03 của năm kế tiếp (Điều 3 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[1]).
• Quy trình phân loại khách hàng và biện pháp quản lý rủi ro tương ứng: Khách hàng được phân thành nhóm rủi ro thấp, trung bình, cao dựa trên phân tích thông tin khách hàng, sản phẩm/dịch vụ, vị trí địa lý… Tổ chức tài chính phải áp dụng biện pháp phù hợp cho từng nhóm, bao gồm nhận biết, xác minh, cập nhật và giám sát tăng cường hoặc giảm nhẹ tuỳ từng trường hợp (Điều 4 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[2]).
• Quy định nội bộ phải đảm bảo tuân thủ chặt chẽ pháp luật: Bao gồm quy trình nhận biết, xác minh khách hàng; lưu trữ, bảo mật thông tin; kiểm tra nội bộ định kỳ; đào tạo, tuyển dụng nhân sự – với yêu cầu đào tạo kiến thức cơ bản về phòng chống rửa tiền trong vòng 6 tháng kể từ ngày tuyển dụng (Điều 5 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[3]).
• Báo cáo giao dịch có giá trị lớn và đáng ngờ: Nghĩa vụ báo cáo giao dịch có giá trị lớn (giao dịch tổng giá trị từ 400.000.000 đồng, tức bốn trăm triệu đồng, trở lên) và giao dịch đáng ngờ cho Cục Phòng, chống rửa tiền. Hình thức gửi báo cáo điện tử trước 16h ngày làm việc tiếp theo (Điều 6, 7, 10 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[4]).
• Báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử: Nghĩa vụ báo cáo các giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước có giá trị từ 500.000.000 đồng (năm trăm triệu đồng) trở lên và giao dịch quốc tế từ 1.000 USD trở lên (Điều 9 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[5]).
• Thời hạn cập nhật, hoàn thiện hệ thống quy định nội bộ: Doanh nghiệp cần hoàn thành cập nhật đầy đủ quy định nội bộ, quy trình quản lý rủi ro tuân thủ Thông tư này trước ngày 01/01/2026; trước đó tiếp tục áp dụng quy định hiện hành (Điều 13 Thông tư 27/2025/TT-NHNN^[6]).

1.3 Tham khảo

• Theo Điều 3, Điều 4, Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 9, Điều 10, Điều 13 Thông tư 27/2025/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền.
• Theo Điều 15, Điều 24, Điều 25, Điều 26, Điều 38, Điều 40, Điều 44 Luật Phòng, chống rửa tiền số 14/2022/QH15.

Xem văn bản chi tiết tại đây.

[1] Điều 3 Thông tư 27/2025/TT-NHNN
[2] Điều 4 Thông tư 27/2025/TT-NHNN
[3] Điều 5 Thông tư 27/2025/TT-NHNN
[4] Điều 6, 7, 10 Thông tư 27/2025/TT-NHNN
[5] Điều 9 Thông tư 27/2025/TT-NHNN
[6] Điều 13 Thông tư 27/2025/TT-NHNN

2. Quyết định 2070/QĐ-TTg năm 2025 phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ ban hành

2.1 Tóm tắt văn bản

Ngày 16/09/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 2070/QĐ-TTg phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (administrative procedures) liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). Quyết định này hướng tới mục tiêu giảm chi phí tuân thủ, nâng cao tính minh bạch, tạo môi trường thuận lợi hơn cho hoạt động ngân hàng và doanh nghiệp.

2.2 Những điểm cần lưu ý

• Đơn giản hóa và bãi bỏ hàng loạt thủ tục trong lĩnh vực ngân hàng: Quyết định tập trung xóa bỏ các thủ tục liên quan đến tài chính vi mô, mua nợ, phát hành trái phiếu đặc biệt của Công ty Quản lý tài sản thuộc tổ chức tín dụng… nhằm loại bỏ các thủ tục không còn phù hợp hoặc trùng lặp với quy định mới (theo khoản 13 Điều 210 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024¹).
• Tiết giảm các thành phần hồ sơ thủ tục hành chính: Nhiều hồ sơ yêu cầu trước đây (Giấy phép thành lập, Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp…), nay được thay thế bằng khai thác dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng giấy tờ.
• Rút ngắn thời gian giải quyết và chuẩn hóa quy trình: Quyết định rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục (ví dụ, thời gian cấp phép dịch vụ trung gian thanh toán giảm từ 90 xuống 80 ngày), bảo đảm tính khả thi và nhanh chóng cho doanh nghiệp.
• Đơn giản hóa hoặc loại bỏ điều kiện kinh doanh không cần thiết: Các điều kiện về tài chính, quản trị, nhân sự, hạ tầng kỹ thuật, tuân thủ an toàn… được rà soát, chỉ giữ những điều kiện cần thiết để bảo vệ lợi ích công cộng mà không làm phát sinh gánh nặng không cần thiết cho tổ chức tín dụng.
• Phù hợp với chủ trương cải cách và thông lệ quốc tế: Những điều kiện, thủ tục bị bãi bỏ hoặc đơn giản hóa đã được kiểm tra để đảm bảo không ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước nhưng vẫn tạo điều kiện cạnh tranh, minh bạch cho thị trường tài chính – ngân hàng.
• Lộ trình thực hiện: Nhiều kiến nghị sửa đổi đi kèm, đặt rõ thời hạn thực hiện năm 2025 – 2026, yêu cầu các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ dưới sự kiểm tra, giám sát của Văn phòng Chính phủ.

2.3 Tham khảo

• Theo Điều 1, 2, 3, 4 Quyết định 2070/QĐ-TTg ngày 16/09/2025 của Thủ tướng Chính phủ: “Phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; giao NHNN và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện theo đúng lộ trình và báo cáo vướng mắc về Văn phòng Chính phủ”².
• Theo khoản 13 Điều 210 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024: “Dừng thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chương trình, dự án tài chính vi mô; quy trình, thủ tục được thay đổi, bổ sung theo văn bản mới”³.
• Điều chỉnh tại nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác: như Thông tư 32/2024/TT-NHNN, Nghị định 52/2024/NĐ-CP, Thông tư 62/2024/TT-NHNN, Luật Công chứng…

2.4 Đoạn kết

Doanh nghiệp và tổ chức tín dụng cần chủ động rà soát, cập nhật quy trình, thủ tục nội bộ để kịp thời tuân thủ quy định mới. Xem văn bản chi tiết tại đây.

III. Kết luận và nhận định

Quy định mới về phòng, chống rửa tiền sẽ tạo ra chuẩn mực quản trị rủi ro chuyên nghiệp hơn cho tổ chức tài chính, doanh nghiệp. Đặc biệt, việc phải đánh giá, xếp hạng và báo cáo rủi ro theo từng nhóm khách hàng, cập nhật quy định nội bộ đúng hạn bắt buộc doanh nghiệp chú trọng về đào tạo và thiết lập quy trình quản lý đồng bộ. Riêng Quyết định 2070/QĐ-TTg với lộ trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục sẽ giúp giảm gánh nặng giấy tờ, nâng cao hiệu quả hoạt động.

• Khuyến nghị: Doanh nghiệp cần chủ động rà soát, xây dựng lại các quy trình nhận biết khách hàng, đào tạo nhân sự về Anti-Money Laundering, cập nhật quy định nội bộ trước ngày 01/01/2026.
• Rủi ro pháp lý: Việc chậm cập nhật, không thực hiện đúng các nghĩa vụ báo cáo có thể dẫn đến xử phạt, ảnh hưởng uy tín trong lĩnh vực tài chính.
• Các bước cần thực hiện:
  • Rà soát lại tất cả các thủ tục, hồ sơ hiện hành liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, phòng chống rửa tiền.
  • Xây dựng/điều chỉnh quy trình quản lý rủi ro, phân loại khách hàng theo tiêu chí mới.
  • Đào tạo nhân sự về nhận biết và xử lý giao dịch có giá trị lớn, giao dịch đáng ngờ.
  • Hoàn thiện quy định nội bộ về bảo mật thông tin, lưu trữ, báo cáo đúng thời hạn.
  • Chuẩn hóa quy trình thực hiện thủ tục hành chính để phù hợp với hướng dẫn, thời hạn mới.

Trên đây là một số chia sẻ và đánh giá của chúng tôi về các cập nhật pháp lý trong tuần.
Hãy truy cập TLSFirm.com và các chuyên mục khác của chúng tôi để được cập nhật sớm nhất các thông tin tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm pháp lý.